905
tragedieën, en van de lauweren welke zij vlochten en welke ook thans nog
vol luister zijn.
De dieptragische figuur van Samsonow schijnt, een kort oogenblik slechts,
lichtend in de geschiedenis. In Mandsjoerije cavalerie-aanvoerdrr, Gouverneur
van Turkestanen bij het uitbreken van den oorlog met ziekenverlof in de
Krim, verschijnt Samsonow op 8 Augustus in Bialystok, om het bevel over het
2e of Zuiderleger over te nemen. Dit Leger, bestaande uit meer dan 5 Korpsen
en 5 Cavalerie-divisiën, zal van de spoorlijn Bialystok Warschau in Noord
westelijke richting naar de Oostzee marcheerenhet zal den keten van Masuri-
sche Meren in het Zuiden omtrekken, de Duitschers in de omgeving van
Allenstein verslaan, en, daardoor in flank en rug komende, de Duitschers
afsnijden, die tegenover het opmarcheerende Russische le Leger onder Rennen-
kampf zijn voorwaarts gegaan.
De uitvoerbaarheid van den Russischen aanval. Strategisch was het
een veilig aanvalsplan. Het had echter nog veiliger gekund. En in onze
wijsheid achteraf oordeelende vragen wij ons tevergeefs af, waarom het
strategische plan der Russen den opmarsch van twee gescheiden legers ver
koos; ondanks alle voordeelen welke het den Duitschers bood, wien het toch
vrijstond om, achter hun golfbreker van meren en gesteund door hun voor
treffelijk spoorwegennet, met één groot leger ten Zuiden van de meren in
precies dezelfde richting op te marcheeren, maar met een veel breeder en
sterker front.
Waarvoor was het noodig, dat Rennenkampf ten Westen van Kowno door de
ruimte tusschen de meren en de Oostzee voorwaarts ging? De Russen had
den dit gebied onbezet kunnen laten, of hoogstens gedekt door demonstree-
rende troepen. De eenige gevaarlijke stoot welke de Duitschers vreesden,
en waaraan zij geografisch niet konden ontkomen, was de opmarsch in Noord
westelijke richting van de spoorlijn Warschau-Bialystok uitgaande naar den
Weichsel. Een dergelijke opmarsch zou alle verbindingen verbreken, alle
spoorlijnen afsnijden, alle bedachte plannen omverwerpen, de Russen bijeen
houden, en ten slotte alle pogingen der Duitschers verijdelen tot het gebruik
van hunne troepen op de binnenlijnen. Het zou een aanval geweest zijn als
met een tang, waarbij alle beslissende kracht op de eene helft kon worden
gelegd, omdat de zee de andere helft vormde. Bovendien zouden nog de
op deze Zuidelijke operatielijn verzamelde krachten de vesting Königsberg
als operatieve factor automatisch hebben uitgeschakeld. Deze machtige ves
ting, geheimzinnig en dreigend voor een leger als dat van Rennenkampf, dat
met de flank aan de Oostzee stond, zou bij een voorloopigen massalen Rus
sischen opmarsch uit het Zuidoosten niet meer hebben meegeteld. Men zou
Königsberg eenvoudig links hebben laten liggen en zou de vesting hebben
afgesneden en daarmede alle steunpunten welke de Duitschers in de gevaar
lijke bergpassen van Oost-Pruisen mochten hebben. Hoe meer troepen de
Duitschers aan het einde van dien bergketen zouden inzetten, hoe verder die
zouden doordringen, hoe beter zij zouden strijden, des te zekerder zou ver
nietiging hun deel zijn.
Waartoe diende de strijd bij Stallupönen en Oumbinnen; waarom heerschte
er onrust met het oog op de meren en de vesting Lötzen
Een in een breed front, eenvoudig en langzaam voorwaarts schuiven van
500.000 man, nauw aaneengesloten en in Noordwestelijke richting op Allen
stein. Dat was een plan
De overhaaste opmarsch van Samsonow.
Toch was het dubbele offensief der Russen vanwege zijn groote macht
op zichzelf al dreigend genoeg. Wij zien immers Samsonow oprukken in de
gevaarlijke richting, gelijktijdig met den opmarsch van Rennenkampf's leger,
en op 21 en 22 Augustus in breed front de Duitsch-Poolsche grens over
schrijden.
Wij zullen den toestand van dit nieuwe Russische Leger op het oogenblik
van zijn binnenvallen in Duitschland wat nader onder de oogen zien.
