906
De 5 Legerkorpsen waaruit het bestond, hadden zonder rustpauze 8 of 9
dagen lang in de brandende Augustushitte over de zanderige wegen gemar
cheerd door streken, welke ter bescherming tegen een Duitschen inval met
voordacht in woesten staat waren gehouden.
Jilinski (de bevelhebber over de gezamenlijke le en 2e Legers, de zg.
Noordwest-groep. SA) had in zijn ijver om zoo spoedig mogelijk in het groote
oorlogsdrama in te grijpen, de troepen van Samsonow reeds in den marsch
gezet, eer nog hun concentratie geheel was beëindigd. Door herhaalde tele
grammen spoorde hij de vermoeide troepen tot haast aan. Alle verzoeken
om een rustpauze te mogen inschakelen wees hij af. En aldus troffen deze
14 divisiën een macht van meer dan 200000 man den Duitschen vijand,
verzwakt als zij waren door over-inspanning, vermoeid door lange zware
marschen, en nog meer door onvoldoende verpleging na marschen door ge
heel verlaten landstreken, met bijkans geheel verbruikte proviandvoorraden,
en met zóó slecht georganiseerde aanvoerlijnen, dat geen aanvulling door de
treinen was te verwachten. Men kan zich deze arme kerels wel voorstellen,
hoe zij hongerig en uitgeput, versuft door de inspanning, door de eindelooze
duistere dennebosschen trekken, langs de tailooze bruingele meren en over
rï.® ^9ostel°oze stoppelvelden met de weinige wijdverspreide gehuchten. En
zij zijn op 't punt te stooten op de best geoefende troepen ter wereld, op
mannen die op hun vaderlandschen bodem strijden; op soldaten, wier vrouwen
en kinderen voor hun eigen oogen vluchten, met achterlating van have en
goed; op troepen, die over alle moderne middelen van den oorlog beschikken.
De hoop der Russen is gevestigd op één voordeel, hun grootere getal
sterkte. Zijn zij niet in de meerderheid, dan is hun lot beslist.
En hebben zij die? Alleen als zij zich vereenigen. Maar zullen zij dat doen?
Om dat te weten te komen moeten wij terugkeeren naar het slagveld van
Qumbinnen, waar Rennenkampf nog steeds op zijn lauweren rust.
Rennenkampf verliest de voeling met den vijand.
Het besluit van Generaal von Prittwitz om den slag af te breken, en de
daarop door zijnen staf uitgevaardigde bevelen voor de verplaatsingen der
troepen, waren met buitengewone snelheid tot uitvoering gebracht. Bij het
invallen van den nacht hadden nog 7 Duitsche divisiën voeling met Rennen
kampf's legertoen de morgen aanbrak was er echter niets meer van hen
te zien. Het XVIIe en het le Res. Korps zijn reeds 24 kilometers ver Zuid
waarts 32 kilometers verder is von Fra/igois reeds aan het inladen op de
emplacementen bij Königsberg.
Het is een mooie warme dag, en de Russische bevelhebbers, die den vo-
rigen avond nog allesbehalve zeker waren van den uitslag van den slag,
geven blijk van een vroolijk optimisme. Eerst op den derden dag (23 Augustus)
kwam de hoofdmacht van het le Leger weder in beweging en trok in lang
zame marschen in Westelijke richting, aangeleund aan de Oostzee.
Hoe kan men deze houding van Rennenkampf verklaren
Velen hebben het reeds beproefd. Hoffmann, de eerste stafofficier van het
8e Leger, vermoedt dat ijverzucht en persoonlijke haat in het spel zijn ge
weest. Hij herinnert aan den ouden twist tusschen Rennenkampf en Samsonow
in den oorlog in Mandsjoerije. Maar jilinsky had toch geen ruzie met Sam
sonow; en Jilinsky was toch de onmiddellijke Chef door wien de beide leger
aanvoerders werden geleid. Hij had toch de beslissingen te nemen
Waarom zag hij zoo berustend, zoo welwillend toe bij het getreuzel van
Rennenkampf, terwijl hij tegelijkertijd Samsonow onverbiddelijk voorwaarts
dreef?
Vermoedelijk, omdat hij in dwaling verkeerde ten opzichte van de Duitsche
strijdmacht. Hij was vast overtuigd, dat deze een dubbelen aanval niet zoude
kunnen weerstaan. Zijn doel was nu niet meer om haar te verslaan (met het
le Leger. SI.), maar om haar te vernietigen; en deze vernietiging zou slechts
volmaakt kunnen zijn, als Rennenkampf de Duitschers niet terugdreef, alvorens
Samsonow ter plaatse was om hen af te snijden.
