908
In groote onrust wachtte het Duitsche Hoofdkwartier op den afloop. Een
slag met een vijandelijke overmacht van 2 op 1, en tegen troepen welker
hoedanigheid nog onbekend was, beteekende op zich zelf reeds een beden
kelijke geschiedenis. En dan was deze slag nog maar één zet in het schaak
spel en niet eens de gevaarlijkste
Waar was Rennenkampfwat zou hij doen AI hadden zijn troepen zich
ook sedert den 20en, in breed front uitgezwermd, slechts 15 mijlen voor
waarts verplaatst, en wel in Westelijke richting, dan had hij toch nog steeds
tijd genoeg om zich met zijn strijdmakkers op het slagveld te vereenigen. Drie
dagen van ongestoorde marschen zouden hem in Allenstein brengen; zijn cavalerie
kon den korten afstand zelfs al wel afgelegd hebben. Wie zou hem tegenhouden
De Korpsen van vonMackensen en von Below en de Duitsche cavalerie-divisie,
van welke hij niet wist waarheen zij verdwenen waren, stonden hem inderdaad
m den weg. Deze machtige groep, welke in de Duitsche berichten als de
„Oostgroep" wordt aangeduid, kon ongetwijfeld Rennenkampf zoo lang ophou
den, totdat de strijd met Samsonow zou zijn uitgevochten. Maar dan kon
zij ook niet aan den slag deelnemen. Of zij was met Rennenkampf'mge.\e.chi.
gewikkeld, of zij moest diens aanval verwachten. En terwijl zij dan naar het
Noorden en Oosten front maakte, kon Samsonow's rechtervleugel voor
waarts rukkend haar in den rug komen, zoodat de Duitschers bij een aanval
van Rennenkampf tusschen twee vuren zouden staan, en tegen een dubbele
overmacht zouden moeten vechten. Dat was óók nog een onheilspellende
mogelijkheid
Alles hing dus van Rennenkampf af. Als hij nu nog besloot, om Samsonow
in geforceerde marschen te hulp te snellen, zou het geheele Duitsche Leger
in Oost-Pruisen voortdurend tegen een overmacht van 2 op 1 hebben te
strijden gehad. Wat zou dus Rennenkampf doen?
Met deze vraag moesten zich von Ludendorff en zijn Chef het hoofd bre
ken van het oogenblik af, dat Hoffman hun op den 23en Augustus den toe
stand schetste. De Oostgroep als schild tegenover Rennenkampf laten, betee
kende elk groot waagstuk vermijden, maar tevens afstand doen van een vol
ledig succes. Waagde men het er op om Rennenkampf te negeeren, dan be
teekende dat de absolute zekerheid de 6 Korpsen van Samsonow afzonderlijk
te verslaan niet met 1 Duitsch Korps tegen 2 Russische, maar omgekeerd en
de kans om onverwacht in zijn rug te vallen.
In den nacht van den 24en beval von Hindenburg op von Ludendorff's
voorstel om zoowel von Mackensen als von Below in geforceerde marschen
naar het Zuiden aan te trekken en Samsonow te verslaan. „Van het Hoofd
kwartier uit gezien, was de toestand op dezen avond wel de moeilijkste van
den geheelen slag", zeide Hoffmann. Zelfs von Ludendorff was niet geheel
zeker en wie zal daarop een aanmerking maken - hoe het Korps von Mackensen
zou moeten optreden. Al zou het naar het Zuiden afmarcheeren, dan kon
het toch op elk gewild oogenblik weder keert maken om de achtergelaten
cavalerie-divisie te helpen bij het stuiten van Rennenkampfs geweldige troe
penmacht.
De bevelen gingen dus uit en de Oostgroep marcheerde gedurende
den geheelen 25en Augustus naar het Zuiden.
Het verraderlijke radiobericht.
Op dat oogenblik geschiedde het verbazingwekkende, dat tezamen met
Rennenkampf's werkeloosheid de verdenking van landverraad heeft in 't leven
geroepen.
Weliswaar hadden de Russen een onvoldoende hoeveelheid telefonen en
seinmiddelen, zoodat hunne berichten verminkt en vertraagd aankwamen
maar zij beschikten ook over een beperkten radiodienst.
En deze radio nu begon plotseling van zich te doen hooren. Hij sprak
niet in geheimschrift, maar in klaar Russisch over de diepste geheimen van
het Russische Opperbevel. Met een goedige openhartigheid verkondigde hij
der wereld in een tweetal klare berichten precies alles, wat Rennenkampf zou
