909
doen, en even nauwkeurig dat, wat Samsonow op den 25en en den 26en van
plan was.
Het Duitsche radiostation in de vesting Rönigsberg luisterde naarstig naar
deze verrassende onthullingen. Heel vroeg in den morgen verkondigde het
eerste bericht, dat het Russische le Leger de lijn Gerdau Altenburg Wal
len niet voor den 26en zou bereiken, zoodat nu ten minste vaststond, dat
Rennenkampf 5 Leger niet aan Samsonow' s gevechten zou kunnen deelnemen.
In den namiddag onthulde het tweede bericht alle door Samsonow voorgeno
men bewegingen; het verried, dat hij geloofde dat de terugwijkende vleugel
van het XXe Korps slechts een gedeelte van den algemeenen Duitschen terug
tocht uitvoerde, en dat hij slechts behoefde te vervolgen. Dit was voor de
Duitschers buitengewoon geruststellend. Tevens toonde het aan, dat Samso-
now's aanval op het XXe Korps zeker niet voor den 26en zou volgen.
Met dat al", zegt Hoffmann droogjes, „bevestigden deze berichtende
»lnl'chtlngen. welke wij reeds omtrent de sterkte van de Russische strijdmacht
„haddenen bovendien waren wij natuurlijk erg blij, nauwkeurig te zijn in
gelicht omtrent de plannen van elk der vijandelijke legers".
En hier trof de verraderlijke glimlach van het noodloi Ludendorff zn
werd dit de geboortedag van zijn onvergetelijke loopbaan.
Toen hij op den 23en aankwam, om, zooals hij en met hem de gansche
wereld meende, orde in een chaos te scheppen, onheilen af te wenden en de
vluchtende massa s tot staan te brengen, vond hij ze gereed gesteld, en met
een prachtige kans er bovenop; alles slechts wachtende op zijne toestemming.
*oen h'i 'n het nauw zat tusschen Rennenkampf's dreigende
nabijheid en den op handen zijnden slag tusschen Samsonow en het XXe
Korps, kreeg hij volle zekerheid waar het beide betrof.
Nu kon Rennenkampf 2 of 3 dagen onbewaakt blijven, zoodat alle troe
pen van de Duitsche Oostgroep Samsonow's rechtervleugel konden ovei-
vallen. Samsonow zelf wil niet voor den 26en krachtig aanvallen, en dan zal
het geheele 8e Leger, met von Frangois op den rechtervleugel en de divisiën
van von Morgen als versterking van den bedreigden linkervleugel, opgesteld
zijn. Voor een valstrik behoefde hij niet te vreezen; de in het verraderlijke
radiobericht beschreven bewegingen konden worden gecontroleerd door de
gewone ophelderingsorganen, en getoetst aan de bekendheid met het terrein
en ze bleken volkomen juist te zijn.
Zoo is nu eenmaal de oorlog!
Het Duitsche Hoofdkwartier bracht den nacht van den 25en door in gepast
ernstige gemoedsstemming.
Generaal von Francois naderde met zijn le Korps; tal van versterkingen
tot een divisie toe naderden snel den Duitschen rechtervleugel.
Om het bedreigde XXe Korps te ontlasten beval von Ludendorff dat von
Frangois den Russischen linkervleugel bij het aanbreken van den dag zou
aanvallen. Von Francois weigerde dit beslistslechts een gedeelte van zijn
troepen was eerst uitgeladen; zeer weinig artillerie en nog geen enkele munitie
colonne was ter plaatse. De opdracht welke men hem gaf was ernstig:
Samsonow had zijn linkervleugel versterkt met een nieuw Russisch Legerkorps
het 1ste dat op den heuvel van Usdau loopgraven had ingericht; boven
dien had hij zijn linkervleugel tot vlak bij de Poolsche grens verlengd door
een gardedivisie, een scherpschuttersbrigade en twee cavalerie-divisiën. Von
Francois zou wanneer hij ingevolge het bevel het le Russische Korps zou
aangrijpen, zijn eigen linkervleugel en rug aan de overige Russische troepen
bloot geven. Hij wilde de werkelijke flank van den vijand opzoeken en een
4 no" verder omvattende beweging maken.
Toen men hem eindelijk overtuigde, dat daarvoor troepen noch tijd be-
scmkbaar waren, hield hij stokstijf vast aan een nog ernstiger bezwaar
hij hield niet van frontaanvallen en zou een dergelijken aanval niet onderne
men zonder grondige voorbereiding door de artillerie „men moest er maar
eens over denken, wat Mackensen was overkomen, de vorige week bii
Qumbinnen l"
