Dit eenigszins lange, maar daardoor ook volledige citaat teekent
en veroordeelt deze eerste, eigendunkelijke en eigenmachtige oor
logsdaad van den generaal Von Frangois volkomen.
Uit die daad ontstaat het noodelooze en nuttelooze gevecht bij
Stallupönen en uit dit gevecht vloeit weer middellijk de slag bij
Gumbinnen voort, welke zonder Hoffmann tot de ontruiming van
Oost-Pruisen beoosten den Weichsel en nimmer tot Tannenberg
zou hebben geleid. En dit strategisch en ook tactisch foutief
bedachte en doordachte initiatief staat op de debetzijde van den
generaal Von Frangois.
Slechts enkele dagen later vangt de aan „Frictionen", aan wrij
vingen, misvattingen en ook aan minder doordacht initiatief der
onderbevelhebbers rijke slag van Tannenberg aan.
„On voit ainsi que l'éducation de nos chefs, dressés a prendre
des initiatives, n'était pas sans inconvenients", zucht Hoffmann
(26 Augustus - de 3e Reserve-Divisie voert de order om de
Drewenz in de richting van Hohenstein over te trekken niet uit)
„il est possible qu'au début de la guerre les généraux allemands
aient été sous l'impression laissée par les exercices tactiques du
temps de paix, oü la solution modèle comportait toujours une
modification a l'ordre regu".
In den slag bij Tannenberg pleegt v. Francois lijdelijk verzet
ten aanzien van het verschuiven van het tijdstip voor den aanval
op Usdau.
Het verloop van den slag „das Glück von Tannenberg"!
heeft, afgescheiden van het onvoorwaardelijk af te keuren middel,
het beoogde doel doen bereiken.
MaarGroener zegt:
„Somit hatte zunachst einmal der kommandierende General über
das Oberkommando den Sieg davon getragen. Da die Russen
davon nichts merkten und auch sonst mit Blindheit geschlagen
waren, benutzten sie Zeit und Gelegenheit nicht, urn auszer den
beiden Kavallerie-Divisionen starke Krafte südlich Heinrichsdorf
bereitzustellen, und am 27. durch einen Flankenangriff auf Graliau
die Entscheidung herbeizuführen. Mit der bei Heinrichsdorf den
deutschen rechten Fiügel deckenden 5. Landwehr-Brigade waren
die Russen bei gleichzeitigen überraschenden Angrif von drei
Seiten leicht fertig geworden. Zum Glück für die Deutschen lagen
solche Plane der schwerfalligen russischen Natur nicht."
Wat dient in dezen nu geprezen en dankbaar geloofdde lijde
lijke maar „bewuste en weloverwogen tegenwerking van de plannen
van den staf" (1. M. T. bl. 910. 2e lid), welke zeer wel een ka-
tastrofe kon veroorzaken ofdas Glück von Tannenberg?
Op den 28en is von Frangois andermaal ongehoorzaam.
„Weder negeerde von Frangois dit bevel en trok bij mti groot
gevaar maar na zuivere waardeering van de ongeschiktheid van
965
