Namen QoszlershausenBischofswerder sind tatsachlich schon bei
dem erwahnten Nachtgesprech vom 20 auf den 21 Aug. gefallen".
En Kabisch besluit „Für mich ist somit durch auszere und innere
Gründe bewiesen, dasz das A. O. K. 8 bereits am 20 Aug. abends
den Entschlusz gefaszt und Weisungen gegeben hat, I A. K. und
3 R. D. zur Stützung des XX A. K. in die genannte Gegend Gosz-
lershausen Dt. Eylau zu fahren, wenti auch diese Ziele nicht
in alle Welt hinaus gegeben sind". (Cursiv. van mij. M.)
In de bescheiden is eerst sprake van steun aan het XX L. K.
in het bericht, dat het opperbevel den 21 sten omstreeks 10 vm.
aan de O. H. L. zond (Mei-nr. blz. 463). Daarin wordt gezegd,
dat het I L. K. zoo mogelijk naar Graudenz (dat is dus nog de
fensief van Goszlershausen en Bischofswerder wordt nog niet ge
rept) en omstreken vervoerd zal worden de 3 Res. D. zal „wenn
irgend möglich" tot ondersteuning van het XX L. K. naar Allen-
stein vervoerd worden.
Dat in den avond van den 20sten bevelen gegeven zijn voor een
offensieven steun aan XX L. K. is n.m.m. moeilijk vol te houden
hoogstens kan, blijkens het schrijven van von Fleischmann, om
streeks middernacht een dergelijke steun overwogen en in bespre
king genomen zijn.
Hoffmann ging nog verder en zeide, dat Gen. von Prittwitz in
den avond van den 20sten besloot, althans er over dacht s), XVII
L. K. en I Res. K. eveneens naar het XX L. K. aan te trekken.
Uit het voorgaande en uit mijn bewijsvoering in het Mei-nr. blijkt
voldoende, dat daar geen sprake van was. Verdere bewijzen be
hoef ik daarvoor niet aan te voeren ik volsta slechts met nog te
vermelden, dat ook Gen. Kabisch in zijn meergenoemd artikel vast
stelt dat Hoffmann's beweren, dat in den avond van den 20sten tot
een algemeen offensief tegen het Narew-leger besloten zou zijn,
niet standhouden kan tegen hetgeen daartegen aangevoerd is.
Wanneer is dan wèl het besluit tot een algemeen offensief tegen
het Narew-leger genomen
In het Mei-nr. werd aangegeven, dat eerst na het ingrijpen van
de O. H. L. om 1.30 nm. op den 21 sten Aug. bij het opperbevel
de wil om het 8ste Leger bij het XX Korps samen te trekken
zij het ook langs een geheel anderen weg dan later geschied is
tot uiting komt.
Kabisch daarentegen is van oordeel, dat dit besluit op z'n laatst
in den voormiddag van den 21 sten genomen werd dat is dus
eigener initiatief, vóór het ingrijpen van de O. H. L. Kabisch grondt
108S
3) Zie het hierboven aangehaalde uit „Tannenberg wie es wirklich war".
Daar heet het: „Oen. von Prittwitz rang sich zu dem Entschlusse durch",
enz. In „Der Krieg der versaumten Gelegenheden" echter staat: „Overigens
dacht hij er reeds aan om het I R. K. en het XVII L. K. mede in linie te
brengen" (Juni-nr. blz. 583).
