„Het moet erkend worden, dat elke instructie, die stelt, dat
dezelfde Generaal, die commandant van de troepen is en te velde,
ja naar de buitenbezittingen, kan gezonden worden, tegelijk minister
van oorlog moet zijn, met een opdracht van bureauzaken, waardoor
hij beschouwd moet worden als onder de papieren bedolven te zijn
(let wel lezer dit werd al gezegd in 1853 C*), onoverkomelijke
moeilijkheden in haar zamenstelling oplevert.
De Kommissaris-Generaal DU BUS, inziende de verkeerdheid
van het gemis van een departement van Oorlog, afgescheiden van
het kommandement des legers (dit kwaad bestaat van ouds), heeft
daaraan een einde willen maken, door de stichting van een afzon
derlijk militair departement, maar de uitvoering was niet gelukkig,
en het is in Europa afgekeurd geworden.
Ook de Luitenant-Generaal, Gouverneur-Generaal DE EERENS,
onbetwistbaar competent als het aankwam op militaire organisatie,
heeft die dubbele hoedanigheid bestreden. Hij wilde insgelijk een
afzonderlijk departement van Oorlog instellen, welks chef een mo
reel persoon zoude zijn doch dit heeft toen bij het Ministerie geen,
ingang gevonden natuurlijk, het was eene korrektie van het werk
van den Generaal VAN DEN BOSCH,die toen Minister van Ko
loniën was. Men vreesde, zoo sprak men, dat die scheiding de een
heid in het bevel verbreken zoude. Als of stoornis in den dienst te
vreezen ware, wanneer ieders regten en pligten verstandiglijk zijn
vastgesteld als of de administratieve-werkkring van een Minister
niet verschilde van het strategisch en taktisch bevel eens Generaals
te velde als of hier aan eenheid te denken viel Waar toch ter
wereld ziet men, dat de Minister van Oorlog tevens mobiel leger
hoofd is Deze verkeerdheid, is in N. I. ingeslopen, als een gevolg
van de primitieve leger-formatie van 1815, bij welke in Nederland
van het begrip is uitgegaan, dat het Indische leger een van het
Nederlandsche gedetacheerd corps d' armée was, zonder dat daar
bij aan een ministerie of lichaam van administratief beheer gedacht
is. Toen nu het leger in Indië verspreid werd, en het kommandement
zich van zelf oploste in een administratief beheer, werd de kom-
mandant als van zelf, Minister van Oorlog, en de chef van den
generalen staf sekretaris-generaal, met behoud echter der oude
titels. Van dien tijd dagteekent het denkbeeld van dubbel gebruik,
hetwelk in de uitvoering onbestaanbaar is.
Thans is de kommandant der troepen in Indië, voor hetgeen van
hem bij de bestaande instruktie gevorderd wordt of kan worden,
ongenoegzaam. Hij kan niet naar behooren de troepen in ^ogen
schouw nemen, en de vestingen en militaire etablissementen inspek-
teren, (waartoe, voor Java alleen vijf maanden van het drooge sai-
soen noodig zijn), of het beheer van zaken, moet overgaan op den
chef van den generalen staf. Maar die kan afwezig zijn of ziek, dan
1134
