verlicht. Deze variatie wordt zooals we boven reeds gezien
hebben veroorzaakt doordat t.g.v. de verstelling der raderen
v (door de pennen i) telkens via de contactschijven een andere
lampenstroomkring wordt gesloten. Pas na 15600900 keeren
achter elkaar neerdrukken van éénzelfden toets verschijnt weer
dezelfde lettervolgorde. Door draaien aan knop p kan het
geheele cijfermechanisme h-v worden bewogen, doch alleen
in voorwaartschen zin.
Het aantal keeren, dat de raderen h zijn verzet, hetzij door het
neerdrukken van een toets, hetzij door draaiing aan den knop
p, wordt door den slagenteller genoteerd. Hierdoor kan men
dus controleeren of bij het vercijferen (c.q. ontcijferen) ook
cijfers of letters over het hoofd zijn gezien.
3e. streep cx boven (rood gekleurd).
De beide assen zijn gekoppeld, terwijl de 6 raderen h en v
t.o.v. elkaar een vasten stand hebben (als bij stand dt). De
hefboom d is nu echter iets teruggetrokken, waardoor bij het
neerdrukken van een toets het rad e en daarmee het geheele
vercijfermechanisme h-v niet wordt bewogen, zoodat bij her
haaldelijk neerdrukken van éénzelfden toets steeds dezelfde
lamp oplicht.
Door draaien aan den knop p kan het geheele vercijfermecha
nisme bewogen worden deze draaiing kan nu zoowel vooruit
als achteruit geschieden de slagenteller n telt dan op, resp.
af. Elke verspringing van een tand van rad e met behulp van
knop p doet de raderen h 1 stand verder c.q. terug
draaien, terwijl de raderen v deze beweging volgen voor zoover
de werking der pennen op de raderen j daartoe aanleiding
geeft.
Bij dezen stand van knop r is het steeds mogelijk om
een bepaald aantal letters in het cryptogram terug te gaan,
wat noodig kan zijn bij het herstellen dan wel opsporen
van een fout, alsmede om, uitgaande van een algemeenen,
oorspronkelijken uitgangsstand voor elk bericht op eenvou
dige wijze een eigen beginstand te kiezen (zie beneden).
Wordt een willekeurige toets a ingedrukt, dan worden 2 der
getande staven b, welke zich onder het toetsenbord bevinden,
naar links gedrukt, waardoor 2 electrische contacten c gesloten
worden. Tevens wordt, zooals we boven gezien hebben, door
een hefboomstelsel db, het tandwiel e één tand verder gedraaid
en daarmee het vercijfermechanisme hv één stand verzet, bene
vens het hoofdcontact f gesloten.
In de lampenstroomkring is ook het contactblok a, opgenomen
(in de teekening niet nader aangegeven). Bij het gebruik van een
schrijfmachine wordt de, op a, geplaatste contactstop vervangen
door die van de schrijfmachine.
65
