Onder het lampentableau bevinden zich nog 5 electromagneten
s. Tegenover elk anker z van deze electromagneten bevindt zich
een groep van 5 contactpunten ijéén van elke groep staat via
1 der ringen van den linker stroomwisselaar in verbinding met
een bepaalde lamp. Het anker z ligt aan de négatieve batterij
spanning. Zoodra dus s bekrachtigd wordt tengevolge van het
neerdrukken van een toets en daardoor zijn anker aantrekt, wor
den 5 lampen via het rechter letterrad v aan de négatieve pool
der batterij gelegd, doch slechts 1 van deze 5 lampen via het
linker letterrad v ook aan de andere pool. Er licht dus nu slechts
1 lamp op, en de stand der raderen v en der pennen q bepaalt,
wélke lamp.
Een condensator van 0,5 microfarad, parallel op het hoofd
contact f dient om de energie der contactvonken op te nemen.
Als stroombron dient een Hellesens element (103X114X35
mm.). De afmetingen van het geheele apparaat bedragen ca 290
mm. (diepte) X 275 mm (breedte) X 120 mm (hoogte).
Elk te verzenden bericht wordt vercijferd bij een bepaalden
beginstand der raderen h en v. Deze beginstand kan volgens het
bovenstaande verkregen worden door:
a) bij ontkoppelde assen f, en g, (merkstreep e, van knop r
boven) de raderen v en h afzonderlijk te bewegen totdat de
gewenschte lettercombinatie is bereikt. Door de streep d, van
knop r boven te brengen kan het vercijferen beginnen.
b) uitgaande van een algemeenen beginstand, de knop p rond
te draaien, waarbij merkstreep c, van knop r boven staat.
Deze algemeene beginstand kan door een sleutelwoord wor
den aangegeven.
De laatste methode levert het groote voordeel op van veel
sneller werken, vooral indien er veel berichten te verzenden zijn
en elk bericht een eigen beginstand moet hebben. Elke versprin
ging van een tand van rad e geeft reeds een nieuwen beginstand,
verschillend van de voorgaande, omdat elke beginstand nu be
paald wordt door het sleutelwoord en den stand der pennen i.
Om deze zelfde reden levert het openbaar maken van den be
ginstand van een cryptogram aangegeven bij het begin in klaren
text, b. v. als stand van den slagenteller niets geen be
zwaar op, mits natuurlijk sleutelwoord en pennenstand geheim
blijven.
Strikt genomen is het gebruik van een sleutelwoord bij deze
machines dus niet noodig.
Waar de beginstand zekerheidshalve voor elk bericht veran
derd moet worden, kunnen de standen voor de pennen i en de
stoppen q, alsmede het eventueel te gebruiken sleutelwoord daaren
tegen voor langeren tijd gehandhaafd blijven; wijziging hiervan
is echter reeds geboden, zoodra enkel het vermoeden bestaat, dat
van de aangenomen combinaties iets is uitgelekt.
66
