In éénzelfde bericht mag echter öf alleen van de linker öf alleen
van de rechter toetsen „Sp" en „Sh" gebruik gemaakt worden.
Zoowel spatie (Sp) als overgang (Sh) wordt in het cryptogram
dus voorgesteld door een bepaalde letter, onafhankelijk van den
stand der pennen q
Onderstellen we, dat bij een bepaalde machine de spatie- resp.
overgangsletters zijn voor het linker stel toetsen O resp. W, voor
het rechter stel K resp P, en dat vercijferd moet worden, het
bericht„Val aan om 9 uur". We krijgen dan het volgende
Bericht V a 1 aan om 9 uur.
Chiffreeren 1 J P D O T D M D YX Y j C W 00
Déchiffreeren V A L O A AN OOMOWHWOU UR.
Te lezen :Val aan om 9 uur.
Bij het chiffreeren is dus voor het cijfer 9 „getikt" de letter
H. na den linker toets Sh te hebben neergedrukt (dit cryptogram,
werkelijk verkregen bij een machine, geldt natuurlijk alleen voor
een bepaalden stand van raderen en pennen). Het cryptogram
bevat dus uitsluitend letters, welke bij de verzending nog even
tueel in groepen kunnen worden verdeeld.
B. Type B 22.
Dit type is geheel identiek aan type B 21, behoudens het feit
dat de machines niet anders dan in combinatie met een electri-
sche schrijfmachine gebruikt kunnen worden en dus geen lamp-
signaleering bezitten. Door den gelijken bouw kunnen beide typen
in onderling verband worden toegepast.
C. Type A 22.
Een voorbeeld van de toestellen van deze serie wordt voor
gesteld in fig 3. De afmetingen bedragen slechts c.a. 140 X 70
X 65 mm. Ueze toestellen kunnen dus gemakkelijk overal heen
gedragen worden. De hoofdonderdeelen van de apparaten zijn
een cylinder, een rol en een band.
D. Type B 13.
De cryptografen van deze serie werken op een speciale elec-
trische schrijfmachine. Het te verzenden bericht wordt in klaren
text met behulp van het toetsenbord „getikt", waarbij het cryp
togram op de schrijfmachine verschijnt in groepen van 5 letters.
E. Type B 31.
Niet alleen uiterlijk, doch ook inwendig vertoonen de toestel
len van dit type veel overeenkomst met die der (oudere) serie
B 21 ook de afmetingen zijn dezelfde. De hoofd-verschillen,
met de toestellen B 21 zijn
68
