Kolonisatie na zes of ten hoogste twaalf jaar staat dus gelijk met
het verlaten van den dienst na een kort of vrij kort verband.
Instede van een tegengaan dus een bevorderen van het verloop.
Het karakter van de kolonie maakt een vrij groote uitgestrekt
heid noodzakelijkheid Doen zich omstandigheden voor, die het
gebruik dezer „reserve" wenschelijk zouden maken, dan is het
zeer goed denkbaar, dat de kolonie ter bescherming harer eigen
vrouwen en kinderen alle daar aanwezige voormalige militairen
noodig zou hebben, ja zelfs, dat zij bovendien niet-gekoloniseerde
troepen daartoe zou behoeven. De reserve zal dan slechts op
papier bestaan, wellicht negatief blijken te zijn.
Versterking van het Europeesche element in het Leger is dus
hiervan niet te verwachten. Met een ander doel vergemakke
lijken van den terugkeer van den gewezen militair in de burger
maatschappij zou op bovenaangegeven beperkte schaal land-
bouwkolonisatie kunnen worden toegepast.
Terecht staat dhr. V. op het practische standpunt, dat zijn
stelsel staat of valt met een al of niet gunstig financieel aspect.
Dit geldt evenzeer voor elke andere kolonisatie.
Nu valt bij het bezien van het verstrekte cijfermateriaal op,
dat het „enkelvoudig inkomen" van den toekomstigen gehuwden
kolonist (volslagen nieuweling in Indiëgetoetst wordt aan dat
van een gehuwd inheemsch militair; het vermoeden ligt voorde
hand, dat dit teleurstelling en erger zou geven. In dit inkomen
is bovendien begrepen een bedrag, dat de man het gouvernement
kost ter verzekering van zijn pensioen; de pensioenslastvermin
dert dus niet doch wordt slechts op het uit te betalen inkomen
afgewenteldnauwkeurige berekening zou kunnen leeren, of
de totaalkosten „voor pensioen" niet zouden vermeerderen, waar
immers thans bij een zoo korten diensttijd (zes jaar) nog geen
recht op pensioen verkregen wordt.
Eveneens is het aan twijfel onderhevig, of het gouvernement
in staat zal zijn zonder kosten voor elk der toekomstige kolo
nisten beschikbaar te stellen „een stuk land, dat in den ruim
toegemeten vrijen tijd voor eigen winning kan worden bewerkt".
Immers van deze niet-gekoloniseerden zal toch zeker de dislocatie
moeten voldoen aan bepaalde militair-politieke eischen.
Tenslotte doet het stimuleeren van het verlaten van den dienst
na zes jaar de wervings- en opleidingskosten op een veel korteren
310
peesche landbouwkoloniën te stichten in de eerste plaats uitgewezen militairen,
die zich in Indië willen vestigen". In al deze gevallen zijn de betrokken mili
tairen niet anders bedoeld dan als een reserve voor buitengewone omstandig
heden, en wel in geval van oorlog met een buitenlandschen vijandde mili
taire waarde wordt zelfs door den schrijver voorstander van een „reserve
stelsel"niet altijd hoog aangeslagen.
