en Kopenhagen, bewezen een probaat middel te zijn om een
volksmenigte uit elkander te drijven, nog voor dat tot daadwer
kelijk verzet werd overgegaan.
Verbandplaatsen moeten worden opgericht, waarbij gebruik
ware te maken van zich daartoe bij uitstek leenende openbare
gebouwen.
De troepencommandant richt een commandopost in op een
zoodanig punt, dat van daaruit alle bevelen gemakkelijk kunnen
worden gedistribueerd, terwijl de communicatie met het burgerlijk
gezag gemakkelijk van hier uit moet kunnen plaats hebben.
Is de opstand eenmaal uitgebroken, dan zal bij het optreden
onzerzijds onderscheid gemaakt dienen te worden tusschen een
stad, die geheel in opstand is en een stad, waarin slechts enkele
wijken door de opstandelingen zijn bezet.
In het eerste geval zal de stad van buiten af moeten worden
aangevat; een verdere bespreking hiervan zou ik echter achter
wege willen laten, aangezien voorshands veilig mag worden aan
genomen, dat bij binnenlandsche onlusten in Nederlandsch-Indië,
in de steden het verzet tot bepaalde wijken beperkt zal blijven.
Bespreken wij dus slechts dit geval.
Het troepenaantal, dat benoodigd is om zulk een opstandig
stadskwartier te onderwerpen, hangt in de eerste plaats af van de
uitgestrektheid ervan en vervolgens van de sterkte der verzetspartij,
die er zich in heeft genesteld, bovendien nog van de mate, waarin
deze zich ter verdediging heeft versterkt.
Een vast schema hiervoor is dus niet te geven, ieder geval zal
op zich zelf beoordeeld moeten worden.
Men valle echter niet in de veelgemaakte fout van onder
schatting der tegenpartijieder échec van onze troepen, hoe
klein ook, dient angstvallig te worden vermeden; vooral bij straatge
vechten, waarbij uiteraard slechts partieel kan worden opgetreden,
kan een plaatselijk échec onzerzijds onafzienbare gevolgen hebben.
Hoewel nog eenigszins voorbarig, kan in verband hiermede
reeds worden gewezen op het groote belang om reserves
van voldoende sterkte gereed te houden, om onverwijld daar in
te zetten, waar onze troepen niet onmiddellijk succes hebben.
In verband met het bovenstaande kan er dan ook niet nadruk
kelijk genoeg tegen worden gewaarschuwd om afdeelingen van te
geringe sterkte uit te zenden, ook niet, zoolang het verzet zich
nog niet daadwerkelijk heeft geuit, aangezien kleine patrouilles,
uitgezonden om de rust te bewaren, de ordeverstoorders juist
tot aanvallen zullen prikkelen, waarbij verliezen aan onze zijde
niet zijn te vermijden.
Onderhandelingen met den vijand gedurende den strijd mogen niet
plaats hebben. De vele voorbeelden uit de geschiedenis, hebben
geleerd, dat onderhandelingen nimmer tot het gewenschte resultaat
hebben geleid, integendeel hebben zij steeds den opstandelin-
406
