den heuvel waarop de versterking zich bevond. Een verkenning
van het omliggende terrein had plaats waarna bivak werd be
trokken.
De verkenning, vanuit de versterking waargenomen, lokte een
luid geschreeuw der To Wana uit.
In den vroegen morgen van den lOen November werd ten
aanval opgerukt en na een hevigen, doch korten strijd de ver
sterking PeneloE vermeesterd.
Aan onze zijde vielen twee zwaar gewonden, terwijl de ver
zetspartij 10 dooden achterliet. Aan wapens werd buit gemaakt
4 voorlaadgeweren, een groote hoeveelheid blanke wapens en
voorts een partij levensmiddelen.
Gevangengenomen werd het hoofd DeO en 50 volgelingen.
Velen hadden weten te ontkomen na een hevig vuur op de
patrouille te hebben afgegeven.
De bezetting bestond geheel uit To Wana, terwijl uit een on
derzoek bleek dat de geheele stam in verzet zou zijn gekomen
als de patrouille bij PeneloE een nederlaag had geleden. Het
feit echter, dat de heilige en onneembaar geachte plaats in han
den van de patrouille was gevallen, had een zoodanigen moreelen
schok tengevolge, dat aan verzet verder niet meer werd gedacht.
De versterking Batoe Moeana, waar Paii Sabo zich nog met
50 volgelingen ophield, werd verlaten zonder dat een aanval op
deze versterking werd gedaan.
Onder de vluchtelingen bevond zich Paii Djama, het hoofd
van de versterking PeneloE.
Na de versterking geheel te hebben geslecht, werd op den
16en November door 1 groep den terugweg aanvaard, terwijl 1
groep achterbleef om het gebied grondig af te patrouilleeren en
de To Wana te registreeren.
Aan de bevolking werd voorts nog medegedeeld
le. dat de uitlevering van Paii Djama onverwijld behoorde te
geschieden, zoomede van de vier geweren welke hij uit de
benteng had medegenomen,
2e. dat, indien aan deze eisch voldaan was, de overige bezetting
niet zou worden vervolgd, doch dat alleen Paii Djama zou
worden gestraft.
Op den 27en November werd Paii Djama door een bevolkings
patrouille aan het Bestuur overgegeven.
IV. Slotbeschouwing.
Uit een vergelijkende beschouwing tusschen de twee hierboven
beschreven voorbeelden blijkt, dat in beide gevallen de comman
danten het vooropgezette doel hadden, de militaire kracht te
toonen zonder de pacificatie ernstig te schaden. De resultaten
verschillen m.i. hierdoor zoo zeer van elkaar, omdat in het eerste
geval de militaire kracht niet ten volle tot uiting kwam, terwijl
in het tweede geval doortastend werd opgetreden.
421
