draaibaar zijn om een as c (fig. 5); aan elk van deze hefboomen is een stel contactveeren aangebracht. Vijf van deze, van links gerekend de nos 5 tot 1, dienen voor het zenden van de teeken combinaties van fig. 3. Valt de nok d van een contacthefboom in de opening van een correspondeerende nokkenschijf, dan wordt door de spanning der veer a het contact gesloten. Teneinde de vereischte combinaties voor elke letter (cijfer, teeken) te kunnen maken, zijn onder de toetshefboomen en lood recht op deze 5 getande staven Sl-5 aangebracht, de z. g. kie zerrails, welke op bepaalde wijze van driehoekige insnijdingen zijn voorzien (fig. 5). Bij het neerdrukken van een toets worden hierdoor eenige der kiezerrails naar links, andere naar rechts bewogen, waardoor de neus b der verschillende rails hetzij onder hetzij rechts van de horizontale contactarmen komt. Alleen in dezen stand der rails kunnen onder den druk der lange contact- veer de contacten bij a gesloten worden in den eerstgenoemden stand niet, ook al staat de inkeeping in de schijf tegenover de nok d. Tijdens de draaiing der nokkenschijven worden dus alleen die contacten a gesloten, waarvan de beweging der bijbehoorende contactarm niet belemmerd wordt door de aanwezigheid der nok b. De 5 impulsen (stroomstooten, c. q. stroompauzen) van een letter worden, zooals we reeds gezien hebben, voorafgegaan door een „aanloopimpuls" en gevolgd door een „sperimpuls". Beide impulsen worden afgegeven door de zesde contactarm (in fig. 2 de meest rechtsche). Is n. 1. de zender in rust, dan is het contact a van dezen hefboom gesloten, in tegenstelling met de 5 andere, welke open zijn. De aanloopimpuls wordt nu afgegeven, doordat bij het draaien van de zendas de nok d van de zesde contact hefboom uit de inkeping van de correspondeerende nokkenschijf wordt gedrukt, waardoor het contact bij a verbroken wordt, de aanloopimpuls ontstaat n. 1. t. g. v. een stroomonderbreking. Dit contact blijft nu geopend tijdens den geheelen duur van over brenging van de betrokken teekencombinatie. Zoodra de zendas één-zevende van haar omwenteling heeft volbracht, komt de in keping van de daaropvolgende nokkenschijf 1 voor de nok d van den ertegenover liggenden contacthefboom, welke contact geopend blijft dan wel gesloten wordt naarmate de betrokken kiezerrail door het neerdrukken van den toets naar links dan wel naar rechts gedrukt wordt; en wel weer gedurende één zevende van de omdraaiing van de zendas. Gedurende het daaropvolgende één-zevende deel van de omdraaiing van de zendas geschiedt hetzelfde t. o. v. den contactarm 2, 3, enz. totdat de 5 contacten a achtereenvolgens gepasseerd zijnde zendas heeft nu zes- zevende van haar omwenteling volbracht, zoodat na het vijfde contact (zesde periode) weer de nok d van den meest rechtschen contacthefboom gedurende één-zevende deel van den omlooptijd in de inkeping van zijn nokkenschijf komt, waardoor het contact a weer wordt gesloten de sperstroomimpuls wordt nu de lijn 451

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1931 | | pagina 67