ingegaan. Bij deze nachtelijke tochten kunnen zij alleen bespied
worden door spionnen van de kompeni. Wanneer ook zoo'n spion
ons een bericht in het marschbivak brengt omtrent deze foura-
geurs, dan houdt dit bericht in, dat de djahats in die en die
kampong zijn gezien. Zulk een bericht zegt vaak niets, omdat in
die kampong geen familie der djahats woont of dat als op zulk
een bericht den volgenden dag achter die kampong naar sporen
gezocht wordt, niets wordt gevonden. Den spion moet worden
geleerd, door een handlanger de djahats te laten volgen, opdat
deze laatste kan melden öf dat men bezig is met fourageeren,
öf dat de fourageurs via een kampong weer het bosch in zijn.
Op het bloote bericht, dat fourageurs in die en die kampong
zijn gezien, kan de bivakcomdt. niets doen, omdat hij weet dat
deze menschen zich zullen verplaatsen en het achternaloopen
van djahats 's nachts onmogelijk is, aangezien men dan geen
sporen volgen kan. Wel moet hij reageeren op het bericht, dat
de bende in een kampong bezig is met fourageeren dan kan de
patrouille die fourageurs ook 's nachts overvallenop welke
wijze, zal hieronder volgen.
Komt het bericht binnen, dat de fourageurs via een kampong
weer het bosch in zijn, dan zorgt de bivakcomdt. bij daglicht
achter die kampong te zijn om de sporen te volgen en de
fourageurs te overvallenhoe, zal hieronder behandeld worden.
De bivakcommandant, Luit. B moet al zijn aandacht wijden
aan het verkrijgen van goede berrichten omtrent de verzetspartij.
Spreekt hij de landstaal dan is hij in vele opzichten bevoordeeld
boven de collega, die zich alleen met Maleisch moet behelpen.
Deze laatste zal noodwendig zijn toevlucht moeten nemen tot
een tusschenpersoon, een z. g. loods, bij wien de spionnen be
richten binnen brengen en die men dan middels dezen loods
kan verhooren. Het gevaar bestaat dan immer, dat deze tus
schenpersoon er belang bij heeft, dat berichten omtrent bepaalde
djahats nooit binnen komen, hetzij dat deze in familierelatie tot
hem staan of dat hij deze menschen zoo lang mogelijk wil
sparen om zijn baantje ook zoo lang mogelijk te kunnen houden.
Dit laatste motief kan vervallen, indien hem een rustig bestaan
verzekerd wordt, ook nadat het verzet is beëindigd.
De loods woont in de onmiddellijke nabijheid van het bivak
zou hij dit niet doen, dan zou hem geen lang leven beschoren
zijn. Hij ontvangt de spionnen en hoort ze tevoren uit. Is het een
belangrijk bericht, zijn b. v. de djahats even tevoren door den
spion gezien, dan moet hij weten, dat de bivakcomdt, alsdan
daar onmiddellijk mee in kennis gesteld moet worden. In de
overige gevallen wordt gewacht op de duisternis om den spion
persoonlijk bij den bivakcomdt. te brengendit wordt gedaan
om de spionnen zoo lang mogelijk te onttrekken aan de spieden
de blikken der bevolking en van de onder hen aanwezige aan-
507
