hangers der verzetspartij. Voor elk goed bericht moet ook goed
betaald worden ook indien door het nemen van verkeerde maat
regelen aan onzen kant het onschadelijk maken der gesignaleerde
bende is mislukt. Den loods geve men van elke belooning ook
steeds een aandeel.
Toch moet deze man immer in de gaten worden gehouden,
nimmer sla men de berichten, die tegen hem pleiten, geheel in
den wind, vooral als deze berichten van verschillende personen
komen. Bij nachtelijke tochten is het goed om hem mee te nemen,
opdat hij er niet gauw toe zal komen om de troep in een hin
derlaag te laten vallenmaatregelen moeten worden genomen
om hem in geval van verraad, dadelijk te kunnen neerschieten.
Hetzelfde geldt natuurlijk voor alle spionnen.
Is Luit. B. de landstaal wel machtig, dan behoeft hij geen tus-
schenpersoon en ontvangt alle spionnen zelf in gehoor. In hun
eigen taal pratend, bestaat groote kans, dat zij ongedwongen
hun bericht vertellen en hun mond voorbijpraten, dus meer zeggen,
dan zij eigenlijk kwijt hadden willen zijn. Wordt de spion op
merkzaam gemaakt op de een of andere onjuistheid in zijn relaas,
in verband met het tevoren vertelde, dan kan zulks de oorzaak
zijn, dat hij door den mand valt en plotseling het ware licht
over de kwestie doet opgaan.
Luit. B. zal spoedig over spionnen beschikken, omdat deze
zich bij gebruik van de landstaal, tegenover hem meer op hun
gemak voelen. Hij zal de spionnen echter tegen elkaar uitspelen
en elk spionnenbericht vaak middels andere berichten contro
leeren. Zoo loopt hij de minste kans om op valsche berichten
uit te rukken.
Het inwinnen en uitzoeken van berichten behoort tot het moei
lijkste doch belangrijkste gedeelte van de taak van den bivak
commandant; hij zal, indien hij zich geheel aan die taak wijdt,
hieraan zijn grootste successen te danken hebben.
De verzetspartij gevoelt zich in het geheel niet op haar gemak
elke gang naar de kampong wordt aan de kompeni gemeld, zoo
dat zij heel lastig aan levensmiddelen kan komen en naar mid
delen moet uitzien om in haar eigen onderhoud te voorzien.
Daartoe zal zij op behoorlijken afstand van de bewoonde oorden
ladangs aanleggen, waarop rijst en andere voedingsgewassen
worden verbouwd. Het maken van ladangs neemt echter veel
tijd in beslag en gewoonlijk duurt het wel een jaar, voordat van
die ladangs profijt getrokken kan worden. In dat jaar zal de ver
zetspartij haar levensmiddelen steeds uit de kampongs moeten
betrekken. Dit voor oogen houdend, zal Luit. B. in dat jaar
trachten alle djahats onschadelijk te maken. Omdat alleen met
goede berichten de meeste kans op succes bestaat, is hierboven
gezegd, dat Luit. B. aan het verkrijgen hiervan al zijn krachten
moet geven.
508
