Dat onder dergelijke omstandigheden zelfbeheersching en rustig
beleid van commandanten en ondercommandanten eerste eisch
was, is duidelijk. Licht ontstaan looze geruchten, welke willig
oor vinden en zich snel verspreiden. Zoo kwam den 27sten
December een bericht binnen, naar luid waarvan eenige op pa
trouille zijnde militairen door giftige gassen overvallen waren
een andere patrouille, welke doorgemarcheerd was in de richting
van het lahargebied, moest volgens dat bericht dus ook door die
gassen getroffen zijn. Onmiddellijk werden twee secties uitge
zonden om bedoelde patrouille op te sporen bij K. Bakalan werd
zij aangetroffen, terwijl bleek dat de patrouillecommandant van
de alarmeerende berichten niets afwist.
Bij onderzoek naar de reden voor het afzenden van het ver
ontrustend bericht bleek, dat enkele militairen, o. m. ook een
motorrijder, van uitputting onwel geworden waren, hetgeen, in
verband gebracht met de in de nabijheid van de lahar hangende
sterke zwavellucht, oorzaak was tot het ontstaan van het gerucht
omtrent het optreden van giftige gassen.
Den 30sten December kon, na gepleegd overleg met het B. B.,
tot eenige vermindering van de beschikbaar gestelde troepen
sterkte worden overgegaan. Het detachement te Sawangan (1
sectie, belast met politiedienst) en het detachement te Salam
(1 compagnie, belast met barakkenbouw) keerden dien dag naar
Magelang terugSalam werd toen bezet door een sectie van de
compagnie te Doekoen. De sterkte van de afdeeling motorrij
ders werd teruggebracht tot twee onderofficieren en zes minderen.
Den vorigen dag reeds waren de beide vliegtuigen naar Andir
teruggekeerd, aangezien hun diensten voor den vulcanologischen
dienst voorloopig niet meer benoodigd waren deze Dienst had
echter te kennen gegeven er veel prijs op te stellen, indien in
begin Januari andermaal over vliegtuigen beschikt zou kunnen
worden.
Op den lsten Januari begonnen in den loop van den avond
de kali's noord en zuid van Moentilan zwaarte bandjiren vooral
de Blongkeng en de Lamat maakten een onheilspellend lawaai.
Drommen vluchtelingen zochten een goed heenkomen in ver
schillende richtingenin Moentilan hadden vele Chineezen een
auto voor hun woning gereed staan om te kunnen vluchten,
sommige reeds gepakt en gezakt. Een lichte paniekstemming
was overal merkbaar. De troepencommandant werd door de de
tachementscommandanten telefonisch van den toestand op de
hoogte gehoudenhet bleek dat dwaze geruchten al spoedig de
ronde deden, tot het ontstaan waarvan de bandjirs begeleidende
verschijnselen, als het hangen van dikke rookwolken (zwavel
dampen) boven enkele rivieren (o. a. de Blongkeng), het hunne
bijdroegen.
Den detachementscommandanten werd opgedragen gedurende
de duisternis den patrouillegang te doen staken en de telefoon-
564
