zijn te verliezen. Wat dit voor een vlieger, die met een vaart van
honderden K.M. door de lucht suist, beteekent, behoeft geen be
toog- Eveneens is het duidelijk dat, als hierdoor tijdens een esca-
drille-vlucht één der vliegtuigen stuurloos wordt, de kans op een
botsing allesbehalve denkbeeldig is.
duizeling c.q. bewusteloosheid duurt maar kort en is eigenlijk
direct voorbij als het vliegtuig weer horizontaal komt. Gelet echter
op de enorme snelheid, kan één moment van afwezigheid al vol
doende zijn om noodlottige gevolgen te hebben, vooral als het
vliegtuig dicht bij den grond is.
Het bovenstaande is geen theoretische beschouwing. Al onze
jachtvliegers hebben het reeds meermalen zwart zien worden voor
hun oogen. Eén is er zelfs bewusteloos geworden en heeft zijn
even enkel te danken aan de gelukkige omstandigheid dat het
gebeurde op een dusdanige hoogte, dat hij zijn bewustzijn her
kreeg voordat het vliegtuig te laag was om het nog te kunnen
redresseeren.
De Schneider-cup-piloten hebben het volgende bedacht om het
bloed te beletten zich, gehoorzamend aan de centrifugale kracht
die er tijdens het maken der scherpe bochten ontstaat, op te hoopen
in het onderste deel van het lichaam. Zij zwachtelen hun beenen
stijt in en doen verder nog een stevigen buikband om. Op deze
wijze pogen zij de bloedverdeeling in hun lichaam eenigermate
in evenwicht te houden en hun hart, dat te weinig kracht heeft
om onder zulke ongunstige omstandigheden het bloed voldoende
te laten circuleeren, te helpen. Theoretisch lijkt deze manier
van doen wel logisch. Of zij echter practisch nut heeft is
de vraag.
Hoe groot wel de op het lichaam van den piloot inwerkende
krachten zijn, wordt nog door het volgende voorval gedemonstreerd.
Op Andir maakte een zeer ervaren jachtvlieger van het Ameri-
kaansche leger een verticale duik met vol-motor. Hij trok het vlieg
tuig uit de dive" op en maakte dadelijk daarop aanstalten om
te landen, hetwelk hem pas bij de derde poging gelukte. Uit het
vliegtuig geklommen, ging hij ineengekrompen en met een bleek,
verwrongen gelaat tegen den vleugel geleund staan. Toen ik hem
vroeg wat er aan scheelde, antwoordde hij „mijn buikspieren
zijn niet sterk genoeg meer. Ik had het gevoel of al mijn inge
wanden naar buiten vlogen."
De geweldige middelpuntvliegende kracht, die er optreedt, wan
neer een met een vaart van tegen de 500 K.M. naar omlaag schie
tend vliegtuig wordt opgetrokken, had een dusdanige trek op zijn
ingewanden uitgeoefend, dat zijn buikvlies en buikspieren over-
rekt werden. Dit had hem zoo onwel doen worden, dat hij bijna
niet meer in staat was om te landen. Hij heeft den geheelen ver
deren dag het bed moeten houden.
756
