B. Het vol-automatisch-systeem.
Bij dit systeem worden alle handelingen, welke bij het hand-
bedrijf door een telefonist plaats vinden, verricht door schakel
apparaten, de z. g. kiezers. Een bedienend persoon is nu geheel
overbodig; de bovengenoemde nadeelen vaneen handsysteem
vallen hiermee weg: de installatie is dag en nacht bedrijfsklaar,
het tot stand brengen en weer verbreken van een verbinding kost
heel weinig tijd, een absoluut gesprekgeheim is gewaarborgd,
verkeerde aansluitingen hebben niet plaats (tenzij door eigen
schuld), men werkt veel aangenamer. Ook het aanpassings
vermogen is hier veel grooter dan bij installaties met handbedrijf,
terwijl voor de centrale-zèlf minder plaats benoodigd is.
De abonné-toesteilen zijn CB-toestellen, voorzien van een
nummer- of kiezerschijf; de vorm der toestellen is voor de ver
schillende fabrikaten zeer verschillend. Figuren 4 (ca r%), 5
(ca 1 en 6 geven de nieuwste vormen van „zelf-aansluitende"
(ZA) toestellen weer van de firma's Siemens Halske (S H)
en Ericsson; het gewicht der S&H toestellen bedraagt 2,2 kilo;
het contrast tusschen fig. 4 en fig. 7 (ca 1%; 8,5 kg.) is wel zeer
opvallend. Ook tusschen Europeesche en Amerikaansche toe
stellen bestaan vaak zeer groote verschillen in uiterlijken vorm.
De abonné verbindt zich hier zélf met den gewenschten persoon
door, na eerst den hoorn van den haak te hebben genomen,
zijn nummerschijf te draaien, waardoor het geheele kiezermecha
nisme in de centrale in werking wordt gebracht.
De kiezer heeft dus tut taak: het opnemen van den oproep,
het wekken van den opgeroepene, het tot stand brengen en
daarna verbreken van een verbinding, het geven van een teeken,
dat de opgeroepene al dan niet bezet is, alsmede het geven van
een teeken of er al dan niet een kiezer vrij is.
De constructie der lijnkiezers (LK) kan zeer verschillend zijn.
Als regel zijn zij uitgevoerd als z.g. hef-draai (HD) kiezers, in
werking gebracht meestal door schakelmagneten [(b.v. S&H Mix
Genest, Lorenz A. G., Berliner A. G Süddeutsche Telephon-
Apparate-Kabel und Drahtwerke A. G Automatic Electric Cy
(Chicago), Autom. Telephone Mfg. Cy (Liverpool), enz.)]; soms
door veeren (b.v. F. Schuchhardt A G.); vaak ook door machines
(Bell Telephone Mfg. Cy, z.g. Rotary systeem; Western Electric
Cy, met stangkiezers; Ericsson A. B.) De besturing der kiezer
beweging geschiedt bij alle systemen, onafhankelijk van de aan-
drijvingswijze, met behulp van de nummer- of vingerschijf van
den abonné. De nummerschijven van S&H functionneeren met
stroomonderbrekingen; de schakelmagneten werken hier dus
sprongsgewijs.
794
De toestellen van fig. 4 en 5 dienen normaal enkel voor het intern
verkeer, alleen bij de toepassing van half-automatische en van vol automatische
tusschentafels dienen zij óók voor het extern verkeer.
