industrie, bankwezen, diplomatie. Het gevolg hiervan is, dat het
gebruik te velde voor den tegenstander de mogelijkheid schept,
om veel materiaal voor de ontsluiering machtig te worden, ergo
moet het stelsel met het oog daarop zéér moeilijk te ontsluieren
zijn. Edoch het gebruik door zeer velen impliceert, dat het een
zeer eenvoudig te hanteeren stelsel zij. Tusschen deze twee „iet
wat" tegenstrijdige eischen moet dus een compromis worden ge
sloten.
ad b. Waar, en onder welke omstandigheden,
moet het worden gebruikt? De vraag is hier: wordt er
bij gebruik te velde onder omstandigheden vercijferd, die rustig
en ongestoord werken veroorloven
Het antwoord kan niet anders dan pertinent ontkennend
luiden.
Systemen, waarbij men „gereedschap" moet gebruiken, zijn
uit den booze; immers het gevaar, dat dit gereedschap (w. o. te
verstaan codeboeken, tabellen, roosters, linialen, klokken, cylin
ders, enz.) in handen van den tegenstander komt, dan wel door
onbevoegden de gebruikswijze daarvan wordt waargenomen, is
zóó groot, dat men een systeem zal moeten aanvaarden, waarbij
het gebruik van gereedschap algeheel kan worden ontbeerd.
Doch bovendien wordt te velde vercijferd onder zéér uitzon
derlijke psychische omstandigheden, en doen zich tevens allerlei
andere den arbeid verzwarende factoren gelden, alsongemak
kelijke houding, slechte verlichting, blootgesteld aan weer en
wind enz.
Daarom moet een te velde bruikbaar stelsel van den (dé-)
chiffreur weinig inspanning vergen, duseen gemakkelijk han
teerbaar stelsel met een gemakkelijk memoreerbaar sleutelwoord.
ad c. Hoe moet het kunnen worden overge
bracht Het criterium is uiteraard electrische overbrenging, doch
deze eischt weer onherroepelijk het gebruik van een stelsel, dat
groote zekerheid biedt tegen ontsluiering, daar de voortschrij
dende techniek er in geslaagd is, om den afluisterdienst reeds
een groote mate van volmaaktheid te verschaffen.
ad. d. Welk doel wenscht men met het gebruik
Van het geheimschrift te bereiken? Het doel is
uiteraard, om ontsluieren van in het geheimschrift gestelde teksten
door onbevoegden onmogelijk te maken, dan wel ten koste van
zóóveel tijdverlies te doen gaan, dat de ontsluiering geen waarde
meer heeft.
Dit laatste mag echter niet al te letterlijk worden opgevat. De
ontsluiering van een code bijv. kan zelfs jaren daarna nog
haar volle waarde behouden ten aanzien van de alsnog binnen
komende cryptogrammen. Zij kan zelfs nog waarde hebben, nadat
de code door den tegenstander bereids werd veranderd (als bijv.
de nieuwe code een variatie is van den reeds ontsluierde).
899
