z'n hoede, en vertrouwe niet te veel op de onontsluierbaarheid
daarvan.
Afluisteren. Uit het bovenstaande heeft men reeds de gevolg
trekking kunnen maken, dat afluisteren in den regel veel meer
direct nut zal afwerpen dan storen.
Over de noodzakelijkheid van de aanwezigheid van één of
meer tolken op een luisterstation werd reeds het een en ander
gezegd.
Ook wanneer de vijand in geheimschrift of code telegrafeert
of telefoneert luistere men in beginsel slechts, al is het ook nóg
zulk een abracadabraDe al of niet-ontsluierbaarheid van het
door den vijand gebruikte geheimschrift staat toch zeker niet ter
beoordeeling van een radio-telegrafist of -telefonist.
Omgekeerd moeten wij ons vertrouwd maken met de gedachte
dat we afgeluisterd worden nog vóór dat we met den vijand in
aanraking zijn. Radio-berichtenwisseling, zoowel telegrafische als
telefonische mag dus slechts bij zeer hooge uitzondering in klare
taal plaats vinden. Regel is: vercijfering der berichten. Vervelend,
moeilijk, tijdroovenddoch noodzakelijkEn het moge
in dit verband nog eens nadrukkelijk gezegd worden, dat de
beschikking over een eenvoudig hanteerbaar en volkomen be
trouwbaar geheimschriftstelsel voor een leger (dus óók voor het
Nederlandsch-Indische een kwestie van vitaal belang is.
Ongemerkt en onafgebroken afluisteren belooft de beste resul
taten, doch de wijze waarop zulks moet geschieden, mag niet
alleen op theoretische gronden zijn gebaseerd, doch moet voort
durend aan de practijk worden getoetst, waarbij de vorderingen
der techniek op dat gebied nauwkeurig worden gadegeslagen, en
elke nieuwe mogelijkheid welke zich door die vorderingen opent,
ten volle wordt uitgebuit.
Teneinde de gevolgen van afluistering door den vijand zooveel
mogelijk te ontgaan, kan het volgende worden aanbevolen
a. Zoo spaarzaam mogelijk van radio-telegrafie (-telefonie) ge
bruik maken.
b. Vaak van golflengte (draaggolf) veranderen.
c. Berichten, welker inhoud voor den vijand van belang kan
zijn, steeds vercijferen.
d. Bij gebruikmaking van vercijfering, onafgebroken en nauw
gezet de zoogenaamde vercijferingsdiscipline in acht nemen.
e. Met ijzeren tucht handhaven van een uiterst strenge spreek-
discipline.
f. Voortdurende strenge controle uitoefenen op de eigen be-
richtenwisseling (dit behoort tot de taak van de afluister-
stations).
Zooals reeds in den aanvang van dit opstel werd opgemerkt,
kennen wij bij onze troepenoefeningen het toepassen van de
hierboven besproken radiomogelijkheden tot heden toe nog niet,
14
