2. EEN TERUGBLIK IN HET VERLEDEN VAN DE
PYROTECHNISCHE WERKPLAATS.
door
Het tegenwoordige hoofd van de Pyrotechnische
Werkplaats.
Rondsnuffelend in het archief van de P. W. kwam ik toevallig
een ander toeval heeft dit jaar tot de viering van nog een artil-
leristisch jubileum geleid n. 1. van het artillerie-schietterrein te
Batoe-Djadjar tot de ontdekking, dat in 1931 de Pyrotechnische
Werkplaats 80 jaren heeft bestaan. Dit feit op zichzelf lijkt mij
al belangrijk genoeg om te herdenken, vooral wanneer blijkt dat
de betrokken inrichting zich in den loop van de tijden zoo enorm
heeft uitgebreid, zoowel wat betreft uitgestrektheid als daarin
uitgevoerde werkverrichtingen, dat het bijna niet mogelijk is om
ons in te denken in de bij de oprichting heerschende toestanden.
Wellicht dat aan deze neiging eens om te kijken ook eenigs-
zins debet is een onbestemd gevoel van verantwoordelijkheid
tengevolge van een uitlating van een hooggeplaatst Officier, wien
ik mededeelde dat een in 1896 opgemaakte lijst van Officieren,
die bij de P. W. sedert daaraan voorafgaande 25 jaren tewerk
gesteld waren geweest, bij de opruiming van een archief was ver
brand geworden, namelijk „Zoo iets had niet voor mogen komen".
Ergo, ik heb mij voorgenomen de lijst te reconstrueeren en
daarbij haar zelfs uitbreiding te geven tot het jaar van oprichting
1851 en uiteraard ook na 1896 tot heden, in de hoop dat mijn
opvolgers haar in volgende jaren zullen vervolledigen met de
nakomelingschap.
Bij het opsporen van de hiervoor noodige gegevens kwam ik
tot aardige ontdekkingen van feiten, die ik aan de vergetelheid
wensch te onttrekken.
Welke artillerist van heden toch zou kunnen raden welke mu
nitiën in den aanvang bij de P. W. werden vervaardigd
Ik zal het U maar vertellen, het waren oorlogsvuurpijlen, thans
onbekende instrumenten, bestaande uit een vuurpijl met daaraan
verbonden ronde granaat, welke door de vuurpijl in het vijande
lijk doel werd gebracht.
Men dweepte destijds met de gevechtswaarde dier verbeterde
oorlogsvuurpijlen, zooals blijkt uit het oordeel in 1850 daar-
2
Waarschijnlijk tengevolge van een ongeval met de vuurpijlen gedood
in OCTOBER 1850.
