VA, PK en RT, terwijl deze posten nimmer correspondeerden met
DU, DT en DM, welke laatste posten dus tot een andere groep
van correspondenten behoorden (die tevens vermoedelijk van een
anderen code gebruik maakten).
De posten VA, PK en RT moeten dan door middel van radio-
goniometrie worden gepeild en vastgelegd. Dit zal zoo spoedig
doenlijk moeten gebeuren, want het is heelemaal niet denkbeeldig,
dat die posten na 24 uur geheel anders zullen worden benoemd.
Worden VA, PK en RT vandaag gesignaleerd als te zijn de posten
A, B en C, dan moet men morgen bij het aanbreken van den dag
beginnen met de nieuwe oproepseinen voor die posten af te
luisteren, om vervolgens na te gaan, of die posten nog van den
zelfden code gebruik maken.
„II faut constamment avoir recours a la radiogoniometrie pour
„situer les postes, et Ton doit se faire dire chaque jour comment
„s'appellent ceux de A, B, C etc.
„Avec un réseau oü l'on ne parle qu'en cas de nécessité ab-
„solue et oü l'on ne transmet que des messages courts, il est
„tres possible que l'adversaire n'ait pas tous les jours les recou
pments de tous les postes émetteurs, surtout si son réseau
„goniométrique n'est pas dense" zegt Kol. Givierge, waarbij hij
dus tegelijkertijd de remedie tegen het kwaad van den vijande
lijken radiogoniometrischen dienst aangeeft.
Of de Fransche radiogoniometrische dienst tijdens den oorlog
in orde was, kan ik niet beoordeelen, doch een feit blijft, dat
de zooeven besproken Duitsche maatregelen den Franschen crypto-
grafischen dienst heel wat hoofdbreken hebben gekost.
Natuurlijk gingen de Franschen over tot het nemen van analoge
maatregelen, doch zelfs nu nog schenen vele staven het groote
belang daarvan niet in te zien. Zoo bepaalde bijv. een Divisie
commandant, dat alle ondergeschikte posten zich eiken morgen
op een bepaald uur en in een vaste volgorde moesten melden.
Dit is een fout, welke in haar gevolgen geheel en al is gelijk
te stellen met de reeds gehekelde stereotype formules. De tegen
stander heeft natuurlijk deze gewoonte spoedig ontdekt en neemt
zijn maatregelen, zoodat hij onmiddellijk op de hoogte is van
standplaatsen en oproepseinen.
Tenslotte mag nimmer eenige regelmaat bij de verandering
van de oproepseinen voorkomen, zoomin in het tijdstip der veran
dering als in de samenstelling der oproepseinen zelve. Een veran
dering van VA in VB, VC, VD enz. is dus niet geoorloofd; wel
resp. VA, SK, QW, XC enz.
B. Het Oostfront.
In den aanvang van dit hoofdstuk hebben we reeds medege
deeld, dat de Duitschers met het ontsluieren van het Fransche
(en Engelsche geheimschrift weinig succes hadden geboekt.
361
