de inhoud op het volgende neerkomt: Bij verschillende staven
werden de meest elementaire veiligheidsmaatregelen volkomen
genegeerd. Het ontcijferen van Duitsche cryptogrammen was een
soort sport geworden de juiste of vermeende inhoud der cryp
togrammen vormde het onderwerp van de gesprekken van den
dag, tot zelfs onder de soldaten.
Ook die circulaire had blijkbaar nog geen blijvende uitwerking
tengevolge, want een op 10 December d. a. v. uitgegane Nota
behandelt hetzelfde onderwerp nogmaals. Zelfs zoo heette het
daarin officieren spreken in tegenwoordigheid van onbekende
burgers over de Duitsche sleutels, terwijl toespelingen dienaan
gaande zelfs in de Pers verschenen. Deze laatste Nota was door
belangrijke feiten gemotiveerd, waaruit we kunnen leeren, hoe
vérstrekkend de gevolgen van al deze onvoorzichtigheden kunnen
zijn.
Zooals gezegd, was de eerste Duitsche sleutel op 1 October
ontsluierd, en waren direct daarop de cryptografische „wandaden"
begonnen; op 17 October werden de Duitsche cryptogrammen
plotseling onontcijferbaar, ofschoon een onderzoek aantoonde,,
dat het systeem niet was veranderd, m. a. w. dat er slechts ver
andering van sleutel had plaatsgevonden.
Op 21 October d. a. v. was die nieuwe sleutel ontdekt en aan
de Legers medegedeeld. Een nieuwe sleutelverandering had
plaats in het begin van Novemberde ontsluiering daarvan duurde
drie dagen. Vóór 18 November hadden nog enkele sleutelveran
deringen plaats, doch op laatstgenoemden datum werden de
opgevangen cryptogrammen wederom raadselachtig, terwijl tech-
nisch-cryptografisch onderzoek leerde, dat men thans met een
geheel ander systeem te doen had.
In aanmerking nemende, dat we toen A. D. 1914 schreven, dat
de organisatie op cryptografisch gebied in het Duitsche leger bij
den aanvang van den oorlog als onvoldoende moet worden aan
gemerkt, en voorts, dat de samenstelling van een geheel nieuw,
voldoend veilig en gemakkelijk hanteerbaar cijferschriftsysteem,
geschikt voor massa-vercijfering te velde, alsmede de verspreiding
daarvan in een millioenenleger niet eenvoudig is, komt den
Duitschen cryptografischen dienst daarvoor een pluim toewe
zullen verderop zien, dat de Franschen hun geheimschriftstelsel
gedurende jaren niet hebben durven wijzigen.
DOCH bekeken van het standpunt van de hedendaagsche
cryptografische wetenschap zou een zoo lang talmen alvorens het
systeem te veranderen niet meer toelaatbaar zijn en een tekort
koming van zóódanigen omvang beteekenen, dat zij zou gaan
wijzen in de richting van verraadDit klinkt kras, maar men
mag zich heden ten dage niet meer verontschuldigen met: „we
wisten het niet" of „we konden niet vermoeden, dat de vijand
zulke middelen zou toepassen" enz.. Men behóórt te weten, „bij"
354
