7. TECHNISCHE RUBRIEK.
NOMOGRAFIE
door
Ir. TH. CANTER VISSCHER.
(met een teekening)
Voor het uitwerken van een formule of vergelijking voor be
paalde getalwaarden der veranderlijken kunnen we gebruik maken
van grafische constructies, rekenmachines (v. n. 1. rekenlinialen)
tabellen en nomogrammen
Bij de grafische constructies worden de getalwaarden voorge
steld door vectorenze worden b. v. in de wisselstroomtechniek
toegepast en voor elk geval afzonderlijk geteekend.
Een nomogram echter is één enkele grafische voorstelling van
een formule of vergelijking, geldend voor alle in aanmerking
komende getalwaarden der aanwezige veranderlijken.
Nomografie is nu die tak der wiskunde, welke ten doel heeft
het construeeren van nomogrammen volgens bepaalde regels
De naam nomogram, voor het eerst door F. Schilling toegepastl)
is afgeleid van de grieksche woorden vójuod nomos, regel of wet
en gramma, teekening. Deze begrippen vinden we terug
in de voorgestelde Hollandsche vertaling van het woord nomo
grafie, n. 1. wets-afteekening of wetsteekenkunst, welke vertaling
echter nooit ingang heeft gevonden. Voor nomogram wordt daaren
tegen wel eens het woord rekenplaat gebruikt2).
Evenals nomogrammen dienen ook de tabellen voor meerdere
analoge gevallende eerste zijn daarbij grafisch, de tabellen
rekenkundig samengesteld. Het gebruik van nomogrammen levert
echter het groote voordeel op, dat door een continue aflees-
mogelijkheid elke waarde der gezochte veranderlijke veel sneller
en eenvoudiger wordt gevonden bij tabellen brengt elke inter
polatie rekenwerk met zich mede. De voordeelen zijn des te
409
"eber die Nomografie von M. d'Ocagne. Eine Einführung in dieses
Gebiet. Leipzig; B. O. Teubner.
2) Abaque; alignement-cartRechentafel, Fluchtlinientafelgrafisk rak-
neplanenz. De benaming „nomogram" is internationaal.
