dan is het filtraat kristalhelder, terwijl dat van zonder kalktoe-
voeging gefiltreerd kaliwater nagenoeg even troebel is als het water
zelf. De klarende eigenschap van aluin bezit kalk dus ook.
Mogelijk is het zelfs tamelijk vervuild kali- of sawahwater tot
drinkwater voor kleinere gemeenten of dessa's te maken, volgens
een methode die aan eenvoudigheid weinig te wenschen overlaat
en bovendien goedkoop is.
Kalk is overal te krijgen en is goedkoop. Door zandfiltratie en
toevoeging van koolzuur of natriumcarbonaat (soda) kan een vol
doend zacht en betrouwbaar, goed smakend drinkwater verkregen
worden. Voor badwater is de behandeling met koolzuur zelfs
onnoodig.
Toevoeging van koolzuur of soda is noodig om de overmaat
kalkmelk, die aan het water een loogsmaak geeft, weg te nemen
eri het water drinkbaar te maken.
Na de toevoeging van soda kan men dit neutraliseeren met
zoutzuur (phenolphthaleïne als indicator).
Rivierwater door kolloïdale klei troebel en bruingekleurd, dat
per cm3 15.000 kiemen bevat en waarvan 0.01 cm3 een positieve
coligisting vertoont wordt door een overmaat kalkmelk (200-250
mgr. CaO per liter) veranderd in kristalhelder water, die per cm3
0-5 kiemen bevat en waarvan 100 cm3 een negatieve coligisting
geven.
In „Handleiding voor den ziekenverpleger te velde" (1911) wer
den voor het klaren aanbevolen aluin (tawas) en ijzerchloride met
soda.
Van de aluin werd 400 mgr. per liter toegevoegd, waarna na
15-30 min. het water voldoende zuiver was.
Van een ijzerchloride-oplossing (uit de Militaire Apotheken)
moesten 8 druppels ijzerchloride-oplossing en 2'/2 cm3 sodaop-
lossing (1 Kg. soda opgelost in water tot een volume van 2 liter)
toegevoegd worden aan 16 liter water. Na iedere toevoeging
moest goed omgeroerd worden. Het bezinken duurde eenige uren.
De chemische klaringsmethoden zijn alleen toe te passen bij
troepen achter het front, in bivakken en kantonnementen. De be
handeling eischt deskundige leiding.
Ozonisatie. In het Oostenrijksche leger heeft men opuit-
gebreide schaal van ozon gebruik gemaakt. Ozon (O3) wordt ge
vormd bij donkere electrische ontladingen bij spanningen hooger
dan 8000 volt.
De kiemdoodende werking berust hier op het oxydeerend ver
mogen van de zuurstof, waardoor in de eerste plaats de leven-
looze organische stoffen in het water geoxydeerd worden en in
de tweede plaats de bacteriën worden gedood.
In het Oostenrijksche leger gebruikte men een ozoninstallatie
bestaande uit twee auto's, waarvan de eene een benzinemotor met
dynamo voor den electrischen stroom een transformator, die
den gelijkstroom in wisselstroom van hooge spanning omzette,
504
