alsmede pompen voor de aanzuiging van lucht en water ver
voerde en de andere voorzien was van een sterilisator bevattende
een grof en fijn filter voor de voorbehandeling van het water.
De capaciteit bedroeg 3 M3 per uur. Deze installaties zijn duur
in het gebruik, terwijl zij voor het gebruik te velde onpraktisch
zijn. Voor permanente installaties is de ozonisatie wel geschikt.
Oxydeerende chemicaliën. Als oxydatiemiddelen zijn
gebezigd kaliumpermanganaat, chloorgas en bleekpoeder (later
caporit en chlooramin.)
Oxydatie van kaliwater bleek hoe langer hoe meer een zee rbe-
langrijk onderdeel van de zuivering te worden en daarom werd
de bewerking met verschillende oxydatiemiddelen o. a. in het
proefstation voor waterzuivering te Manggarai (Mr. Cornelis) door
Mom aan een nader onderzoek onderworpen.
Kaliumpermanganaat wordt bij de waterzuivering gebruikt voor
de verwijdering van mangaan en ook als reuk- en smaakcorrigens.
In de laatste functie werd het vooral door Houston te Londen
met vrucht toegepast.
Chloor en chloorverbindingen (bleekpoeder, caporit en chloora
min) zijn de sterilisatiemiddelen bij uitnemendheid. Voor groote
waterleidingbedrijven staat hierbij het vloeibaar chloor vooraan,
voor kleinere bedrijven het caporit. Chloor in dezen of genen
vorm wordt meestal toegevoegd na de coagulatie en filtratie.
Bit de proeven met kaliumpermanganaat werd begonnen met
een dosis van 1 /4 mgr. per liter. Deze bleek altijd grif opgenomen
te worden, waarbij de violette kleur in minder dan 2 uur v6r~
dween. Vervolgens werd de dosis verhoogd tot 1 en daarna tot 2
mgr. per liter. Dit bleek de maximale dosis te zijn om praktisch
onder alle omstandigheden en weersgesteldheden in het daglicht
volledige ontkleuring van het permanganaat binnen den tijd van
3 uren te krijgen, in het door het snelfilter gefiltreerde water
was bij deze dosis mangaan steeds afwezig, het bleef in het be-
zinkingsbassin of op het filter als manganihydroxyde achter.^
Bij grootere dosis dan 2 mgr. per liter bleef bij regenachtig
weer of bedekte lucht de kleur langer dan 3 uur, soms tot 8 uur
bestaan.
Bij toepassing van kaliumpermanganaat moet de dosis zoo
genomen worden, dat geen onontleed kaliumpermanganaat in het
gefiltreerde water overblijft, omdat het anders aanleiding geeft
tot afzettingen van mangaanoxyden in het buizennet en vlekken
in het waschgoed.
Het kaliumpermanganaat bleek bij de toelaatbare dosis van 2
mgr. per liter een voortreffelijk middel ter bevordering van de
coagulatie en is derhalve een besparing voor het verbruik aan
aluminiumsulfaat. Het wordt toegepast bij enkele watervoorzie
ningen op ondernemingen in West-Java, waar kaliwater van onge
veer dezelfde samenstelling als het Tjiliwongwater gezuiverd wordt,
505
