al van Maissin tot Ochamps in gevecht staanHerzog Albrecht
keurt dit niet goed en dringt 2 n. m. aan op ondersteuning van
XVIII reszij het met deelen van XVIII.
Zelf heeft hij ook zijn C. P. te Libramont gekozen in de on
middellijke nabijheid van de beide bedreigde korpsen, waar hij
te 3 n. m. de reeds mondeling aan de korpscommandanten ge
geven bevelen in een schriftelijk bevel samenvat, en in welk
bevel ook VIII en VIII res. nieuwe bevelen krijgen (zie hiervoor
punt VI ad 4 en 5).
b. De leiding van het Fransche lVe Armée was te eenenmale
onvoldoende. Generaal De Langle de Cary bevond zich met zijn
Hd. Kw. in Stenay op 45 km. Z. van Neufchateau, en bleef daar
den geheelen dag. Fransche Stafwerk Tome I, Première Volume,
page 404 zegt: „Pendant cette journée du 22 aout le général de
„Langle est resté a son quartier général a Stenay".
Invloed op den slag heeft hij dan ook niet uitgeoefend.
1. Eerst 2.30 n. m. verneemt hij dat het 2 C. A. Tintigny heeft
bereikt. (Men herinnert zich dat de voorhoede van dit korps
te 6 v. m. uit het 2 k. m. verwijderde Bellefontaine moest
deboucheeren. Bovendien was het bericht onjuist).
Dat het 2 C. A. èn bij Bellefontaine èn bij Virton in zwaar
gevecht is, verneemt hij eerst te 4 n. m.
2. Te 2.30 n. m. weet hij van zijn centrum en linkervleugel nog
niets, en toch staan Col., 12, 17 en 11 gemiddeld reeds van
12 middag in zwaar gevecht.
(Nu kan men wel betoogen, dat dan de korpsen, slecht ver
band hebben onderhouden met het Legercdo., maar dat maakt
werkeloosheid aan deze zijde nog niet goed).
3. Te 6 n. m. meent hij nog dat centrum en linkervleugel er
goed voorstaan, terwijl toen toch reeds belangrijke gedeelten
van het leger verslagen terugvloeiden.
4. Eerst te 7 n. m. verneemt hij langzamerhand de verschillende
échecs van zijne korpsen, welke echter nóg een te fraaie
voorstelling van zaken geven.
5. Zoodat hij te 11.45 n. m. nog een aanvalsbevel voor den 23
Aug. laat uitgaan, gebaseerd op een uitgangsstelling in de
lijn Neufchateau, Bertrix, Offagne, Paliseulwaarvan natuur
lijk niets kwam.
Conclusie het IVe Armée is slecht geleid
c. De Duitsche leiding was trouwens over het algemeen effec
tiefKorps- en Div. Cn. leidden zelf in eigen persoon hun korps
of divisie, en schroomden daarbij eene opstelling nagenoeg in
voorste lijn niet, terwijl de Fransche leiding dikwijls ver achter
de troepen bleef, waardoor de leiding zoo veel moeilijker werd.
Men begrijpe mij goed het is hier geen kwestie van persoon
lijken moed doch van aanvoeringssysteem.
Ter illustratie zal ik hier een tweetal voorbeelden noemen,
welke ik aan Fransche bronnen ontleende
549
