„c. binnen- en buitenlandsch toezicht zullen toelaten.
„Van de beantwoording dezer vragen hangt af of het Keizerrijk
„concessies kan doen. Men kan van China en Rusland ook na teeke-
„ning van een verdrag niets of alles verwachten
Ziehier een openhartig en daarom, te midden van zoovele an
ders gestemde, prettig aandoend betoog. Het maakt de inter
pretatie van de ter conferentie gedeponeerde suggesties zeer veel
gemakkelijker.
Het kernpunt van het meerendeel der ingediende ontwapenings
programma's en der door de verschillende delegaties geleverde
beschouwingen wordt gevormd door de aanbeveling tot afschaffing
van de krachtigste aanvalswapenen. Buiten beschouwing latende
het feit, dat geen eenheid van opvatting bestaat omtrent de be
antwoording der vraag, welke wapenen tot de bedoelde categorie
moeten worden gerekend en de terzake vereischte overeenstem
ming niet licht zal worden verkregen, dringen zich daarenboven
de vragen op welk doel in het algemeen met deze soort van voor
stellen wordt nagestreefd en welke beteekenis de gebeurlijke af
schaffing van die wapenen voor de handhaving van den vrede zou
hebben.
Omtrent de bedoeling der onderwerpelijke voorstellen kan het
oordeel niet anders luiden, dan dat zij in eerste instantie beoogen
de nationale veiligheid, i. c. de oorlogskracht, te verhoogen door
wijziging der verhoudingen in nivelleerenden zin, waaruit tegelijk
volgt, dat de voorgestelde afschaffing der krachtigste aanvalswa
penen van geen beteekenis kan worden geacht voor de versterking
van den vrede, ook omdat de hoofdoorzaken van den oorlog daar
mede niet worden aangetast. Een tweede oogmerk is bezuiniging,
eisch van den steeds terug loopenden levensstandaard. En moet
tenslotte de conferentie ter bevrediging van de reeds jaren be
werkte en op een dwaalspoor gebrachte publieke opinie en tot
steun van het aanzien van den Volkenbond niet op eenig resultaat
kunnen wijzen Wil dit nu zeggen, dat het meerendeel der lan
den slechts in schijn zou ijveren voor den vrede en in wer
kelijkheid den oorlog als middel tot beslechting van interna
tionale geschillen zou willen gehandhaafd zien? Het is mijn
vaste overtuiging, dat die vraag ontkennend moet worden beant
woord en dat de regeeringen in hare uitingen te dien opzichte
volkomen oprecht zijn. De verklaring van het gebrek aan overeen
stemming en de tegenstrijdigheid tusschen de bereidheid tot
ontwapening en de op dit gebied tot heden bereikte resultaten
moeten uitsluitend worden gezocht in het feit, dat bewapenings
vermindering, op welke schaal ook, den vrede en de veiligheid
niet versterken, waardoor de ontwapeningsconferentie onmogelijk
iets anders kan geven dan een politiek steekspel, waarin niet de
handhaving van den vrede doch de versterking van de eigen positie
de inzet is. Het leidt geen twijfel of dit inzicht zal, mede door
586
