In het hoofdstuk „Verteidigung im Stellungkrieg" worden de
tegenstooten en tegenaanvallen iets uitvoeriger behandeld en (in
p. 406 en 407) wel degelijk onderscheid gemaakt tusschen „Ge-
genstosz" en „Gegenangriff", zonder dat echter duidelijk naar
voren treedt, wat nu eigenlijk de kenmerkende verschillen zijn.
Dit is te meer bevreemdend, als men weet, dat het juist de
Duitschers zijn geweest, die op het Westfront het systeem van
tegenstooten en tegenaanvallen tot een groote volkomenheid heb
ben weten op te voeren, en dat de scherpe onderscheiding tusschen
deze beide vormen van bewegelijke verdediging van hen is uit
gegaan. Voor de toepassing en uitvoering ervan hadden zij het
eerst uitvoerige en nauwkeurige voorschriften.
Hauptman Werner beschrijft dit systeem en de toepassing ervan
toegelicht door een voorbeeld, zeer levendig en aanschouwelijk in
een boekje „Gegenstosz".
Hierin leest men, dat in 1917 a/h Westfront de Duitsche Le
gerleiding achter de frontgedeelten, waar zij ernstige aanvallen
verwachtte, speciaal voor den tegen stoot opgelei
de „E i n g r e i f d i v i s i o n e n" had opgesteld. Deze „Eingreif-
divisionen" werden achter bepaalde bedreigde vakken opgesteld
en waren uitsluitend voor d i e vakken aangewezen. In het hun
toegewezen vak verkenden zij de verschillende mogelijkheden voor
tegenstooten zoo uitvoerig en zoo nauwkeurig mogelijk.
De tegenstooten, welke zouden worden uitgevoerd kregen be
paalde namen (bijv. naar de plaatsjes, die in de strook ervan waren
gelegen), terwijl een beginsel waar nimmer van werd afgewe
ken wasdat nooit een andere tegenstoot, werd toegepast, dan
een van het zeer beperkte) aantal tegenstooten dat was voorbereid
en dat ook bij het inzetten ervan geen enkele wijziging in de van
te voren bepaalde wijze van uitvoering werd gebracht.
In hoofdzaak was het ingrijpen dezer „Eingreifdivisionen" regi-
mentsgewijze voorzien, hoewel ook de inzet van de geheele
divisie tegelijk plaats kon hebben. Doch ook dan droeg deze
volkomen het karakter van den „Gegenangriff", welker hoofd
kenmerken eveneens door Hptmn. Werner worden behandeld
en waarop wij verder ook zullen terugkomen.
De tegenstooten van kleiner formaat geschiedden door de plaat
selijk daartoe aangewezen vakreserves, doch hadden overigens
geheel naar de dezelfde beginselen plaats.
Deze beginselen en de kenmerken van de wijze van uitvoering
van den „Gegenstosz" waren de volgende
Gegenstosz von Hauptman Werner. Verlag Offene Worte, Berlin W. 10.1929.
650
