Waterkracht is op Java voldoende beschikbaar en op grond
daarvan zou electrificatie aanbeveling verdienen. Of het, van eco
nomisch standpunt bezien, voordeel zal opleveren, deze natuur
kracht ten bate van de electrificatie van het spoorwegnet te be
nutten, is een vraag, die niet zoo gemakkelijk is te beantwoor
den vanwege de vele factoren, die daarbij hun invloed doen gelden.
Waar, zooals wij hiervoren reeds deden uitkomen, de dienst op
de spoorwegen onder de bestaande omstandigheden steeds ver
zekerd zal zijn, is er echter geen dringende reden om tot electri
ficatie over te gaan en uit een militair oogpunt beschouwd zou
bestendiging van den huidigen toestand eer aanbeveling dan be
strijding verdienen.
Nachtvervoer.
Nachtvervoer heeft in Indië, in het bijzonder op Java, slechts
in zeer beperkte mate plaats. Dit is niet als gevolg van het be
staan van bezwaren tegen het doen loopen van nachttreinen, maar
omdat de behoefte er aan niet wordt gevoeld. De loop van den
eendaagschen expres gedurende 1 a 2 uren bij duisternis met de
grootste snelheid de nachttreinen tusschen Batavia en Buitenzorg
(±60 km.) voor het vervoer van reizigers op Zaterdag en Zondag
en de Prioktreinen zijn even zoovele bewijzen voor de praktische
mogelijkheid van nachtvervoer. Voor de zoo dikwijls verkondigde
meening, dat nachtvervoer h. 1.1. niet mogelijk zou zijn, blijken
derhalve geen redelijke gronden aanwezig te zijn. Gevaar, dat
losloopend vee gedurende den nacht op de baan zal loopen, is
uiterst gering; het vee is des nachts gekraald. Het eenige levende
wezen, dat bij nacht op de spoorbanen wel wordt aangetroffen,
is de mensch.
In de spoorwegverordening is in verband hiermede bepaald,
dat, indien nachtvervoer zal plaats hebben waarbij met een snel
heid van meer dan 30 km. per uur, zal worden gereden, de
baanvakken in het betrokken traject binnen de twee uren, de
komst van den eersten nachttrein voorafgaande, moeten worden
geschouwd. Overigens worden aan het nachtvervoer geen wettelijke
beperkingen opgelegd. Bij buitengewoon militair vervoer kan dan
ook op nachtvervoer met eenzelfde snelheid als overdag worden
gerekend. Het spreekt vanzelf, dat de spoorwegmaatschappijen,
en ten deze zullen wij ons bepalen tot de S. S., bepaalde voor
waarden stellen. Zoo mag de snelheid van een nachtgoederen
trein niet meer bedragen dan 30 km. Dit is echter geen maximale
snelheid voor nachttreinen in het algemeen, wij wezen reeds op
de snelheid van den „eendaagsche" bij duisternis maar bij de
lagere snelheden kan met een bezetting van enkele stations worden
volstaan, terwijl bij grootere snelheden en vluggere opvolging
der treinen alle stations bezet moeten zijn. Wij zullen hierop
niet verder ingaan; doel is slechts om de aandacht er op te vestigen
692
