„de flanc, nous étions surpnis nous-mêmes, disséminés en petites
„colonnes sur un espace immense
En omtrent bevel No. 18 in het bijzonder laat PALAT dan
volgen „Un dernier ordre, donné dans la soirée du 20 aoüt,
„concernait les opérations du 21, non sans les compliquer encore
„davantage".
Elk initiatief werd den korpscommandanten beslist verboden
En toch bedroeg het legerfront 60 km„ en kon het clus van Stênay
uit onmogelijk geheel tot in details worden geleid. Het kwam
er nu op neer, dat de hoofdmachten van alle korpsen algemeene
reserves vormden in de hand van den legercommandant.
V. De gereedstelling tot den opmarsch.
Nadat het bevel No. 18 van 19.00 bij de korpsen van het 4e
Leger reeds in uitvoering was gegaan, vaardigde te 20.30 Joffre
de volgende instructie uit
Ordre au commandant de la IVe année de Stenay.
Je vous autorise a porter, dès cette nuit, de fortes avant-
gardes de toutes armes sur la ligne générale Bièvre, Paliseul,
Bertrix, Straimont, Tintigny, pour assurer les débouchés de
votre armée au dela de la Semoy.
Le mouvement de foute l'armée sera prêt a être entamé sur
un simple télégramme d'exécution.
La direction générale du mouvement sera sur Neufchateau.
La route Jametz, Bazeilles, Ecouviez, Virton, Sainte-Marie
est a la disposition de la Ille armée.
J. JOFFRE.
20 aoüt, 20 h. 30.
Op de Kaarten 1 en A is het bevel duidelijk te volgen.
Ik wijs op het verschil tusschen deze instructie en de directive
van 9.30. „Fortes avant-gardes de toutes armes" zijn bepaald
offensieve groepen, terwijl de „détachements avancés" een ver
dedigende taak hadden.
De frontlijn Bièvre Tintigny en de richting Neufchateau wij
zen nog steeds op eene aanvalsrichting N. O. (zie Kaart 1)
daartegenover brengt het toewijzen van den weg Jametz Sainte-
Marie (B 4) aan het nevenleger (zie Kaart A) den opmarsch
N. O. voor het 4e Leger leelijk in het gedrang.
Na ontvangst van dit bevel van Joffre, gaf de commandant
van het 4e Leger, die zoo juist wel wat voorbarig zijn „ordre
No. 18" had uitgevaardigd, dat den rechtervleugel van het 4e
Leger nog meer in de knel bracht dan Joffre het al deed, haastig
783
