individu voor den dienst te velde, bleek ook al spoedig in den
wereldoorlog.
Met de erkenning van het principe „zorg voor de instandhou
ding en zoo spoedig mogelijk herstel van de individueele slag
vaardigheid" als eerste doelstelling van den geneeskundigen dienst
in tijd van oorlog, beseffen wij tevens haar groote, specifiek
militair-tactische waarde.
Desniettemin is gedurende de verschillende generaties de ge
neeskundige dienst in oorlogstijd door de leeken slechts beschouwd
als een sympathieke organisatie, met als hoofddoel de individueele
verzachting van het lijden door den krijg veroorzaakt. Het maakte
dikwijls den indruk alsof ook door de regeering en legerautori-
teiten, zij het onbewust, deze algemeene, doch niet geheel juiste
opvatting werd gestimuleerd in de verwachting, dat daardoor de
offervaardigheid van het publiek en het aanbieden van bijstand,
voor wat betreft vrijwillige ziekenverpleging, a.a. zou worden
bevorderd.
De ervaring heeft aangetoond, dat een doelmatig uitgeruste
geneeskundige dienst door het voorkomen van epidemieën, het
vlot afvoeren van gewonden naar doelmatige, goed toegeruste
kwartieren, door bekorting van den verpleegduur in de hospitalen,
door verbeterde methode van behandeling en door een betere
kennis van den invloed der oorlogsinspanning en vermoeienis op
het individu, er niet alleen belangrijk toe bijdraagt een hoog
moreel te onderhouden, doch tevens dat de prestaties van den
medischen dienst een factor van beteekenis vormen bij de be
oordeeling van de potentieele gevechtswaarde der troepen en bij
de schatting van de benoodigde reserves achter het front, pro
blemen, die door de hoogere stafautoriteiten onophoudelijk moeten
worden onder het oog gezien.
Het personeel van den geneeskundigen dienst in oorlogstijd
zal altijd zijn sympathieke idealen van hulpvaardigheid en naas
tenliefde bij de uitoefening van haar functies kunnen behouden;
maar in het licht van de moderne krijgswetenschap zal de me
dische organisatie evenzeer als de kanonnen der artillerie niet
anders moeten worden beschouwd als een (wetenschappelijk)
wapen, gelegd in de handen van den legeraanvoerder tot be
haling van de overwinning.
Oorlogsvoorbereiding in vredestijd.
Onder de omstandigheden, zooals zij zich hebben ontwikkeld
sedert den wereldoorlog, zijn de officieren van gezondheid zoo
volledig in beslag genomen door hun medischen arbeid, dat zij
over het algemeen weinig gelegenheid hebben zich bezig te
houden met de studie van de veel omvattende taak van den
M. Q. D. in oorlogstijd. Bovendien werken zij onder omstandig-
978
