penmacht, welke onder het commando stond van den Majoor der
Infanterie Muntinghe.
De exp. sterkte bedroeg 600 man, Europeanen en Ambonneezen.
Het politiek doel luidde: „Langs diplomatieken weg te trachten
de gestoorde orde te handhaven en door vernieuwde contracten,
het gezag der Inl. vorsten tegen binnenlandsche en buitenlandsche
vijanden te versterken".
Een militair doel was er niet. De expeditie ging om „met meer
klem" te kunnen handelen en verder om de streken tegen over
rompelingen en aanvallen der zeeroovers te beveiligen".
Wat het militair gedeelte van de actie betreft, werd het dan
ook een „militaire promenade" zonder meer.
Kon het anders
Naar mijne meening niet, want men verkeerde, althans militair,
in absolute onkunde over Borneoeen kaart bestond niet eens
bij het militair departement.
De expeditie moet men daarom meer beschouwen als een
militaire orienteeringstocht en bovendien om later de militaire
bezettingen te kunnen leveren.
Voor latere acties was die expeditie in elk geval niet zonder
belang
Nergens werd verzet ondervonden en zonder eenige verrichtin
gen werd de expeditie na een tocht door de Wester-Afdeeling
ontbonden en vertrok een gedeelte daarna naar elders, terwijl de
rest van de troepenmacht verdeeld werd over verschillende posten,
o. a. Pontianak, Sambas en Mempawa.
Vermeld dient echter, dat volgens Veth de Chineezen van
Montrado al begonnen met geen gevolg te geven aan den oproep
van den Regeeringscommissatis van Boekholz, om in Sambas te
komen voor allerlei besprekingen.
Hiertegen werd niets gedaan.
1819.
Reeds het volgende jaar ontstonden de eerste strubbelingen
met de Chineezen, die geen krachtige inmenging van het Bestuur
ontdekkende, de rustige Nederlanders niet vreesden.
De eerste relletjes begonnen met een openlijke aanranding van
den Officier, Commandant van Mempawa, op den pasar en aanleg
van versterkingen om Mempawa, welke acties eerst werden ge
staakt, toen de Panembahan actief ingreep, door de Chineezen
met een aanval met zijn troepen te bedreigen.
De bezetting van Mempawa bleek te zwak.
Toen als gevolg van de arrestatie van een lid van de „Lan
Fong" kongsi door den toenmaligen Resident van Pontianak
Hartman, het kampement op 14 December door een 800 Chi-
Zie Veth. Borneo's Wester-Afdeeling; Geographisch-Statistisch-Historisch.
890
