Thans werd het initiatief door de mislukte demonstratie en
expeditie overgedragen aan de Chineezen, want ondanks de staat
kundige verwikkelingen elders en het gebrek aan beschikbare
troepen, moest een expeditie worden gezonden naar de Wester-
Afdeeling van Borneo, speciaal omdat de eer der Nederlandsche
wapens een onmiddellijk ingrijpen eischte en men „Thai Kxvong"
geen verdere onheilen wilde laten aanrichten.
Dat de Regeering zich bewust was van de geringe sterkte van
de expeditionnaire troepenmacht (438 man en 200 man hulp
troepen), bleek wel uit de desbetreffende instructie aan den Exp.
Commandant, den Luitenant-Kolonel Sorg.
Expeditie onder den Luit. Kol. Sorg tegen de
„Thai Kwong kongs i".
Wij zullen weder aanvangen de doelstelling aan een be
schouwing te onderwerpen.
Het politieke doel was: „Herstel van het status quo en voor
bereiden van de onderwerping van alle Chineesche districten".
Het militaire doel was duidelijk omschreven en luidde:
1. Sambas ontzetten. (Op Java was n. 1. bekend geworden,
dat Sambas belegerd werd door de Chineezen. Niet bekend
was, dat de opstandelingen bij de uitbreiding van hun
acties, afgebogen waren naar Pemangkat en deze plaats be
zet hielden.)
2. De koeboe (versterking) aan de Sedau in bezit nemen.
3. Singkaxvang bezetten, zijnde die plaats een belangrijk strate
gisch punt voor latere expedities tegen Montrado.
Het politieke doel was niet scherp omlijnd. Wat moest er nu
gebeuren? Met de verdrijving van de eenige, ons bevriende kongsi
van de Hoklo-Chineezen en de uitbreiding van het verzet in de
richting Montrado, Sepang, Sambas en Pemangkat, waren nagenoeg
alle Chineesche nederzettingen in verzet gekomen en kon herstel
van het „status quo" toch moeilijk anders geschieden dan door
tuchtiging en praktisch dus onderwerping. En deze onderwerping
moest pas voorbereid worden.
Was het militaire doel juist bepaald
N. m. m. wel, omdat
a. Sambas inderdaad volgens de berichten bedreigd werd en
bestuurscentrum was. Van een bezetting van Pemangkat was
niets bekend.
b. de koeboe aan de Sedau eigenlijk de aanleiding was tot de
demonstratie door de „De Rhijn" en de Tjipanasen ergo
ook tot de uitzending van de Expeditie Sorg.
c. Singkawang inderdaad de operatiebasis bij uitnemendheid
was voor latere expedities tegen Montrado, bovendien een
Zie Van Rees: XVachia, Taylong en Amir.
897
