einde van veel onderlingen strijd en afgunst: Hoklo's en Hak-
ka's staan momenteel niet meer zoo scherp tegenover elkaar en
vooral niet als het gaat om het afschudden van het Nederland-
sche Gezag.
Bij elke nieuwe verzetsbeweging onder de Chineezen, waar
ook, houde de Leiding rekening met de mogelijkheid van uit
breiding van die beweging naar andere districten en speciaal
naar Sambas en Landak, naar het eerstgenoemde gebied van
wege de associatiegeest van de Chineezen en de mogelijkheid van
een uitwijken naar Serawak, naar Landak, omdat dit gebied ten
slotte een oord is, waarheen gemakkelijk kan worden uitgeweken,
eveneens met mogelijkheid tot uitwijken naar Serawakin den
loop van de laatste decennia is dit dan toch wel komen vast te
staan.
Elke militaire actie zal dus n. m. m. gebaseerd moeten zijn op:
a. Het onmiddellijk treffen van maatregelen om de bestuursze
tels in het verzetsgebied en aangrenzende landschappen vol
doende sterk te bezetten door afdeelingen met beperkte op
dracht. Zooals de toestand thans is, behoeft Pemangkat di
rect een bezetting en moet de veiligheidsbezetting van Beng-
kajang onmiddellijk gebracht worden op 2 brigades.
b. Het zoo spoedig mogelijk treffen van maatregelen, om uit
breiding van verzet te beperken, waarbij dezerzijds gedacht
wordt aan een onmiddellijke versterking van het detache
ment Ngabang in Landak thans slechts 1 brigade sterk.
c. Een algemeene actie van het N. uit, b. v. van Singkawang of
Montrado, al naar gelang het oorspronkelijk verzetscentrum.
Voor deze laatste actie waren z. n. dadelijk de noodige Java-
troepen aan te vragen; tegen het druppelsgewijze inzetten
van de beschikbaar komende versterkingen dient te worden
gewaakt.
Wat betreft de maatregel sub c. moge worden bekend gesteld,
dat men vaak te laat, dan wel niet nauwkeurig genoeg het aan
vragen van versterkingen uit lava overweegt, en n.m. m. maar al
te gauw een wissel meent te mogen trekken op de reserve te
Pontianak, welke reserve ten slotte bestaat uit 9 brigades, waar
van in de praktijk 2 bestaan uit muzikanten en tewerkgestelden,
zoodat maximum 7 echte brigades beschikbaar zijn als mobiele
colonne, waarvan echter eenige brigades zeker op de hoofdplaats
moeten blijven voor allerlei eventualiteiten, omdat Pontianak toch
ook aanspraak mag maken op den naam van Chineezen-cenixum.
En zoolang nu onzerzijds met 4 of 5 brigades wordt geageerd,
kan de vijand steeds, zoodra een bepaald gebied voor hem te
gevaarlijk wordt, zich naar voor hem rustiger streken verplaatsen
deze tactiek is gebleken den Chinees ook niet vreemd te zijn.
En meer bewegelijk dan onze troepen, kan hij dan weer kalm
zijn maatregelen beramen, om onze troepen, zoodra zij eveneens
hun actie verplaatsen, verliezen toe te brengen.
928
