senverschil, politieke getintheid, wijze van reageeren en optreden
zijn geheel anders. Het is dan ook noodzakelijk om na te gaan,
hoe een bevolking h.t.l. staat tegenover een georganiseerd verzet
en zich daarbij gedraagt. We beschikken dienaangaande over
ervaring en het jaar 1926 is hiervoor een goede leerschool ge
weest. Doch een moeilijk te beantwoorden vraag is: Hoe zal
de massa ten opzichte van een verzet reageeren op de doorloo-
pende beïnvloeding van buiten? De organisatie van de menigte,
vooral in de steden, zal in de toekomst wellicht op Europeesche
leest geschoeid worden. Voorbereidingen voor een organisatie door
het geraamte klaar te maken en het later als het ware op te
vullen met menschen, zullen zonder twijfel wel worden getroffen.
Een tweede punt van verschil is: er is h.t.l. weinig eenheid
in de massa, doordat tal van verschillende landaarden er in zijn
samengebracht. Echter zal, door de menigte te doordrenken met
één politieke gedachte, dit verschil opgeheven kunnen worden.
Het nadeel dat voor den tegenstander thans nog voortvloeit uit
het rassenverschil, zal hierdoor worden te niet gedaan. Een be
langrijk punt is in dit verband, dat de steden van Indië, op een
enkele na, alle havensteden zijn, waarin het contact met de
buitenwereld en het gevaar voor besmetting met ongewenschte
politieke denkbeelden, bijzonder groot is. Hier is dus de kans op
een algemeen verzet, en niet alleen dat van een bepaalde bevol
kingsgroep, het meeste te duchten.
De bewapening van een zich verzettende menigte, zal hier
te lande niet zoo volmaakt zijn. Echter zal niettegenstaande een
strenge controle, het toch wel voorkomen, dat de bevolking van
vuurwapenen is voorzien. Vooral, waar bij een voorbereid ver
zet, steun in geld en in natura, door elementen buiten Indië, niet
uitgesloten is. Op mitrailleurs en handgranaten zullen we even
wel voorloopig wel niet behoeven te rekenen.
De bouwtrant der steden neemt een bijzondere plaats
in, vanzelfsprekend een factor waarmede rekening moet worden ge
houden. Een vergelijking met steden in het buitenland is niet ge
heel mogelijk. Immers, de enorme huurkazernes zooals in Europa
met haar vele bewoners en ontelbare uitgangen en de daar door-
heenloopende rechte straten, zijn hier te lande onbekend. Ech
ter kunnen sommige wijken wel hiermede vergeleken worden.
In de groote steden in Indië kan men in den regel drie soorten
van wijken onderscheiden, n. 1.
De handelswijken, tevens woon- en winkelwijken (b. v. beneden
stad van Batavia). Hier zijn de huizen hoog, opeen gebouwd
en de straten smal en bochtig, het is het gedeelte dat de meeste
overeenkomst toont met elders.
De Europeesche woonwijk, met veelal uiteen gebouwde, lage
huizen, met grootere of kleinere tuinen, waartusschen breede
wegen.
933
