-rechts en onder-links of -rechts. Gewoonlijk neemt hij B. L. .ol (boven-links) of O. R. (onder-rechts). Uit noot 1) van het formulier is zonder meer het teeken af te lezen. De rubrieken 3 en 7 dienen voor controle op de waar nemingen. De theodoliet-boussole bezit nml. 3 horizontale kruis draden waardoor gemakkelijk foutieve instellingen ontstaan. Om deze vergissingen en foutieve randaflezingen te constateeren dienen de rubrieken 3 en 7, waarvan de laatste weinig toegepast wordt. Door vermeerderen of aftrekken van '/2 d vindt men dan h. Hetgeen nu verder volgt is een zuivere toepassing der hiervoor genoemde formule 3). In logische volgorde zijn de verschillende factoren neergeschreven, waardoor de logarithmische berekening vanzelf verloopt. Aldus vindt de waarnemer dan A O (azimut zon). Nu moet hij nog de factor 2 d' in rekening brengen. Deze factor volgt uit Tabel 11. De verklaring van de factor '/2 d' is analoog aan die van '/2 d. Na het in rekening brengen van de factor 2 d' vindt hij dan Ar (azimut zonsrand). Men heeft nu nog slechts het ge noteerde bedrag der aflezing punt zon in rekening te brengen om uiteindelijk het azimut der lijn te vinden. Ter linkerzijde in de breede kolom in 4°, is nog een herlei ding van den tijd aangebracht tot Greenwich-tijd. Voor een namiddagwaarneming zij men indachtig dat de term tg. */a A dan verandert in cotg. O/2A—90°), zie noot 2) in het formulier. cp is de geografische breedte welke positief is voor N. B. en negatief is voor Z. B. <5 is de zonsdeclinatie welke men afleest voor het tijdstip en den dag van waarneming uit de Tabel III. (Tabel III zooals hier weergegeven vormt slechts een kwart gedeelte der volledige Tabel). Zoo men ziet zijn in het formulier vier kolommen naast elkaar geplaatst zoodat men in staat is vier metingen naast elkaar te verrichten en te noteeren. Wil men nu de boussole-correctie weten, dan past men het verdere gestelde in het formulier toe. Hiermede is dan het formulier verklaard. 7

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1932 | | pagina 169