Bij K is genoteerd 0, want—9° =0 fictieve km.
Zoo is OL de waarde van tg. cp, als <p 5°45'5/9.
Bij L is genoteerd 350, want 5°45'5/9 350 fictieve km.
Tusschen K en L zijn de opvolgende waarden van tg. cp uitge
zet, waarbij cp opklimt met 13'8/9 d.i. 25 fictieve km.
Voorts worden vanuit 0 als centrum en met OM als nullijn
stralen getrokken met een tusschenruimte van 25 straal °/0
Bij K is genoteerd 200 (d. i. voor h 0, in verband met de
noteering op het hoogterondsel van den boussole-hoekmeter).
De afstand DE OD tg. ZLDOE.
en daar OD tg. cp (uitgedrukt in fictieve km.), en
Z_DOE h (aflezing volgens hoogterondsel)
is DE tg. cp tg. h q.
De waarden van p en q zijn van geen belang, de becijfering
van q ontbreekt dus ook.
De afstand q wordt nu bij p opgeteld (aan de afstand p
aangesloten), immers p q cos. A.
Vanuit het beginpunt van de p-schaal wordt nu een cos. A-
schaal aangebracht. Hierdoor is cos A p q, direct af te lezen.
Heeft cos. A een bepaalde waarde, dan behooren daarbij twee
waarden A, welke samen 6300 bedragen. Bij cos. A 0, is A-=
90° of 270°; d.i. 4725 0/00 of 1575 °/00, al naar gelang 't hemel
lichaam aan den Oostelijken of Westelijken hemel staat.
Op het nomogram is alleen de becijfering aangebracht welke
behoort bij een Oostelijken stand van het hemellichaam (bij zons-
waarnemingen dus 's ochtends).
De tweede aangebrachte becijfering (de onderste) geldt bij een
negatieve d, waarbij de waarde q (welke positief blijft) van p afge
trokken dient te worden.
Staat het hemellichaam in het Westen (bij zonsmeting dus een
namiddagwaarneming, d. i. na 12 uur 's middags) dan wordt
het afgelezen bedrag op de F-schaal afgetrokken van 6300.
Valt het uiteindelijke afleespunt op de F-schaal buiten het veld
van teekening, dan wordt het overvallende stuk vanuit 4725
teruggezet en afgelezen alsof <5 positief ware.
Conclusies.
Op grond van het vorenstaande trek ik de volgende conclusies
le. Waar het nomogram binnen eenige minuten werkens het azimut
eener richting oplevert, terwijl de huidige wijze van werken
normaal 1 '/2 a 2 uur vordert, hebben we dus een enorme tijds
besparing verkregen bij de werkwijze van den artillerie-
meettroep.
24
Dat is aléén mogelijk als negatief is.
