kennen was), en het door den art. verbindingsofficier niet aan
den Général FRAISSE mededeelen, wat de consequenties van de
gegeven order zouden zijn. Ik geef intusschen gaarne toe, dat
het hier een samenloop van de ongunstigste omstandigheden is
geweestmaar zooals later zal blijken heeft deze den Franschen
een geheel regiment artillerie gekost, weshalve het formuleeren
van die omstandigheden aanbeveling verdient.
Inmiddels blijkt, dat de art. colonne wel op de plaats heeft
keert gemaakt, maar dat er geen beweging in isen daarom
vraagt de Div. C. aan den A C. om daarvan onverwijld de oorzaak
op te sporen en de colonne in gang te zetten. Van het innemen
van de stelling in den N. boschrand kan geen sprake meer zijn,
en daarom roept de A. C. den Overste Picheral en den C. van
de andere afd. bij zich, en gaat met hen door de onbeweegbare
massa vuurmonden, caissons en voorwagens op weg naar den
Z. boschuitgang.
Alras verneemt hij, dat de le afd. (1-18 R. A.), welke van het
Det. St. Médard is gekomen, niet geheel meer binnen het bosch
is kunnen komen, maar dat haar gevechtstrein nog voor het bosch
is blijven staan, en daar van vlak bij door inf. en cav. is
overvallen, welke vijand kwam uit den boschrand langs den weg
naar RECOGNE. De gevechtstrein is in weinige oogenblikken
vernietigd door een hevig vuur, gevolgd door een bajonetaanval.
De Z. uitgang van het bosch is dus in 's vijands handen (ik
zal later aangeven, hoe de Duitschers daar kwamen), de weg is
geheel verstopt door materieel, menschen- en paardenlijken. Aan
een terugtrekken langs den Z. uitgang van het bosch valt niet
meer te denken, zoodat de gansche colonne opgesloten zit.
Ik zal het drama bij de artillerie van de rechtercolonne thans
nog even in zijn verdere verloop schetsen.
Bij de 9e batterij (3-III-18 R A.) aangekomen, dus vlak bij 1-18
R. A. welke aan den staart ging, acht de A. C zich reeds voldoend
ingelicht en keert hij naar den Div. C. terug, ten einde daar
maatregelen te beramen om met de art. te ontsnappen. Het
geweervuur klinkt thans uit het N., het O., het Z. en zelfs ook
eenigszins uit het ZW. Granaat- en granaatkartetsvuur vallen op
het bosch, deels afkomstig van artillerie, welke door den C. van
2-1-18 R. A. is waargenomen ten Z van het BOIS DE HUQUENY
(D 4), wat ten hoogste onwaarschijnlijk lijkt, maar toch later een
feit blijkt te zijndie art. staat dus in de onmiddellijke nabijheid
van den weg, welke zoo juist door het uit ST. MÉDARD terug-
keerende detachement is afgelegd.
Ook merkt de A. C. op, dat het geweervuur dichterbij komt, en
dat het rondom de voertuigen kogels regent, waardoor tal van
paarden vallen. Colonel PALOQUE beveelt daarom, dat alle
1019
Voor de taak van art. verbindingsofficier bij de gevechtsleiding lijkt mij
een jeugdig 2e luitenant in het algemeen dan ook minder aangewezen.