Maar na en tengevolge van die eindelijke overtuiging mislukt de
vierde poging der Duitschers, althans Oost van Reims en tegen
over het vierde Leger volkomen: „it was played to an empty first
night house".
Want de Duitschers worden hier bovendien zelf weer geheel
verrast door de Fransche tegenvoorbereiding: korten tijdvoor de
in de voorste loopgraven opgehoopte Duitschers ten aanval zullen
gaan (het uur was door een raid op 14 Juli bekend geworden)
barsten de Fransche tegenvoorbereidingsvuren los. En als de
Duitschers dan hun aanval inzetten, ondervinden zij zware verliezen
door de Fransche mitrs. in de dun bezette voorste lijn, zoodat
de aanval feitelijk reeds verioopen is als zij de hoofdweerstandslijn
bereikt. J
12. 18 Juli: De tegenaanval van Villers Cotteret.
„The truth of the great counter-stroke of July 18th is that it
was not conceived, by Foch at least, as a counterstroke at all!
But the refrain „attaquez!" was chanted so continually that sooner
or later it was bound to coincide with a „phychological moment"
as on July 18th".
Als verrassing is deze aanval van Mangin's Xe Leger
slechts van betrekkelijke waarde. Hij vormt als het ware een
herhaling van Cam b r a izonder artilleristische voorbereiding
en met gemasseerde lichte tanks.
Ludendorff kan echter de poorten van den saillant nog juist
lang genoeg open doen houden voor zijn terugtocht dan zijn
z'n reserves verbruikt en moet hij het initiatief aan den tegen
stander laten.
En hoewel de Franschen 30.000 gevangenen en veel materieel
veroveren, blijkt toch dat de aanval nog niet beslissend
is geweest: op 2 Augustus beveelt Ludendorff alweer voorberei
dingen te treffen voor een hernieuwden aanval in Vlaanderen.
Niet de tegenaanval van Foch-Pétain brengt dan ook voorde
geallieerden redding en ommekeer: dit wordt eerst bereikt op
8 Augustus.
13. 8 Augustus. De verrassing van Amiens.
De grootste en tenslotte ook de merkwaardigste verrassing op
het Westfront, vooral ook omdat zij niet aantoonde, maar
bevestigde dat het moreele element nog altijd in de oor
logvoering domineert boven alle andere.
Zij is ook ditmaal weer gebaseerd op het plotseling loslaten
van een zwerm tanks zonder eenig voorafgaand bombardement
feitelijk dus een herhaling van Cambrai en van 18 Juli.
Maar voor en bij Amiens werd de verrassing voor de
eerste maal in volmaaktheid uitgevoerd: „it was a subtle compound
of many deceptive factors: too often surprise is treated as an
incidental to be gained by a simple choice of date or place".
134
