■concentratie, zijn onvermijdbare oorzaken voor gaszieken. Onvol
doende gasdiscipline door liet te laat opzetten van de gasmaskers,
het te vroeg afzetten, het gebruiken van besmet voedsel of water,
het verzuimen slapende kameraden te wekken, liggen op besmet
ten grond, het aanpakken van besmette kleeding gaf aanleiding
tot het ontstaan van gaszieken, welke voorkomen hadden kunnen
worden.
Het is van belang vast te leggen, dat 20% van de verliezen
in het Amerikaansche Leger aan gas te wijten waren. Van het
totaal aantal gaszieken stierf 1.73%. Van de schotverwondingen
stierf 8.26 Als de dooden op het slagveld er bij gerekend
worden, zou deze wanverhouding nog veel grooter worden, daar
vele manschappen op het slagveld stierven, doch slechts weinig
gaszieken. De verplegingsduur in de hospitalen van eiken gas-
zieke was gemiddeld 41.77 dagen, van de schotverwonden 99,84
dagen. Er was een totaal van 70 552 gaszieken onder de Ame
rikaansche troepen. In de 36.965 gevallen, dat de aard van
het gas kon worden vastgesteld, was 27.711 maal mosterdgas
de oorzaak. Volgens het rapport van den Inspecteur van den
Militair Geneeskundigen Dienst over 1919, werd het verlies
van 1.286.784 dagen bij het Amerikaansche expeditionnaire Leger
veroorzaakt door mosterdgas. Aangeteekend kan nog worden,
dat 80 °/o van de totale gasverliezen gedurende de mosterdgas
periode te wijten waren aan mosterdgas, 10 aan arsenen en
10% aan verstikkende gassen (Vedder). Het bovenstaande illus
treert de beteekenis van gassen als offensief wapen. Ze geven
ook de betrekkelijke frequentie aan van het aantal gaszieken,
veroorzaakt door bepaalde gassen. En bovendien men ziet het
belang in, om voor komende oorlogen goed op de hoogte te zijn
met de techniek, organisatie en uitrusting voor het behandelen
van gaszieken.
1 Verstikkende gassen. Alle verstikkende gassen veroorzaken
hetzelfde pathologische effect, het meest uitgesproken op de long-
alveolen en de kleinere bronchiën, het groote gevaar is het ontstaan
van acuut longoedeem. De wijze van het ontstaan van het long
oedeem en de graad hangen af van de bijzondere eigenschappen
van het gas, de concentratie en in mindere mate van den duur
van de blootstelling.
Phosgeen. Als voorbeeld van de groep van verstikkende gassen
zullen de klinische verschijnselen van phosgeen-vergiftiging be
sproken worden. Aanzienlijke verschillen in de werking van andere
tot deze groep behoorende gassen, zullen daarna besproken
worden. Gewoonlijk werd het phosgeengas aangetroffen in gema
tigde of lage concentraties. Onder deze omstandigheden was de
directe prikkeling op oogblindvlies en slijmvliezen van het adem-
II. KLINISCHE VERSCHIJNSELEN EN BEHANDELING.
