Het is alleen geprobeerd door de Franschen en de Engelschen.
Maar het is snel verlaten in verband met de onmogelijkheid doo-
delijke concentraties te krijgen te velde. In verband met zijn zeer
sterke vergiftigheid is de verdere ontwikkeling en het gebruik
van dit gas in toekomstige oorlogen zeer wel mogelijk.
6. Gassen inwerkende op respiratorische functies van het
bloed. Koolmonoxyde is nooit gebruikt als strijdgas. Maar kool-
monoxydevergiftiging is dikwijls voorgekomen als oorlogsgevolg.
Praktisch vormen alle explosieve middelen groote hoeveelheden
CO. Het barsten van granaten, het ontploffen van mijnen en het
afschieten van machinegeweren in weinig geventileerde ruimten,
vormt dit gas in aanzienlijke hoeveelheden. Ongelukken door
koolmonoxyde komen dikwijls voor door het gebruik van houts
koolkomforen en kachels in onvoldoend geventileerde onderko
mens en door de uitlaatgassen van gasoline-motoren in tanks,
garages, en andere plaatsen. Het Amerikaansche gasmasker geeft
geen beschutting. In lichte gevallen is het voldoende den patiënt
naar buiten te brengen, uit de besmette atmospheer. In ernstige
gevallen wordt het bewustzijn verloren en is kunstmatige adem
haling noodzakelijk. Zuurstof vermengd met 5 tot 10 °/0 koolzuur,
als dat toegepast kan worden is het beste geneesmiddel, als de
ademhaling weer aan den gang gebracht is. In onderkomens of
op andere plaatsen is een gevangen muis of vogel een goede
indicator voor de aanwezige hoeveelheid CO. Kleine dieren zijn
veel gevoeliger voor koolmonoxyde dan de mensch. Daarom is
er zoolang het beest nog leeft geen gevaar voor koolmonoxyde-
vergiftiging.
Het is van belang, dat de troepen in kennis gesteld worden met
de gevaren van koolmonoxyde, zoodat ze zich zelf kunnen be
schermen, door noch vuren, noch machines die CO vormen, te
gebruiken in gevaarlijke omstandigheden, zelfs kleine hoeveelheden
van CO zullen zoo mogelijk vermeden worden, daar inademen
van betrekkelijk kleine hoeveelheden CO reeds gevaarlijk is.
Arsine (Arzeen waterstof AsH3) is niet als oorlogsgas ge
bruikt, hoewel het wel onder bepaalde omstandigheden is opge
treden.
De enkele ziektegevallen veroorzaakt door dit gas, zijn voor
gekomen in onderzeeërs, in welke gebroken batterijen dit gas in
doodelijke hoeveelheden kunnen vormen. Het is mogelijk dat het
zich tot een strijdgas zal ontwikkelen. Het Amerikaansch gas
masker beschermt korten tijd tegen dit gas.
III. Speciale vraagstukken.
Ten einde de moeilijkheden in oogenschouw te nemen, die
zich voordoen bij de evacuatie van gaszieken, zullen we de ver-
159
