Was deze surprise stratégique in de wederzijdsche operatieplan
nen vastgelegd en kwam zij ook tot uiting en toepassing
In het Duitsche plan-Schlieffen (en zelfs in de variante-Moltke)
n. o. m.ontegenzeggelijk. Omdat de Duitsche omtrekking veel
wijder reikte dan ooit een der Fransche toenmalige legerleiders
heeft vermoed; omdat zij 21 reservekorpsen van huis uit in
voorste lijn brachtomdat zij over technische, artilleristische
hulpmiddelen beschikte (zware mortieren tegen Luik en Namen),
welke den tegenstander volkomen verrasten.
Had die Fransche legerleiding, gekweekt in de school der sü-
reté stratégique, zich hiertegenover ook strategisch veilig gesteld
N.o.m.NEEN!
Omdat het Fransche dispositif, in wezen een cordonstelling
met een onvoldoend veilig gestelden linkervleugel, feitelijk ner
gens anders op ingesteld was dan op een doldwaas offensief, en
zeker niet op een riposte tegen een zóó wijd reikende omvatting
omdat de Fransche legerleiding onvoldoende kennis droeg van de
Duitsche organisatie en technische uitrusting („l'armée de parade
van Berthelotterwijl zij bovendien alle raadgevingen van ter
zake kundigen (plan Michel van 1912) volstrekt negeerde.
Dus werd die Fransche legerleiding reeds vanaf den eersten
dag volkomen verrast.
Zelf verraste zij allen, maar dan ook vrijwel allen, door de
strategisch misdadige wijze, waarop zij het Fransche leger op
hoop van zegen ten aanval aanzette.
Echterde ongelukkige uitvoering van het Duitsche operatie
plan door de O.H.L. doet de verrassing in haar doorvoering mis
lukken, terwijl de legercommandanten en andermaal herhaalt
zich '66 en '70 door eigenmachtig optreden, door het streven naar
plaatselijke overwinningen, door het vrijwel uitschakelen van een
te zwak en bovendien te ver verwijderd hoofdkwartier de kracht
dadige en nauwkeurige doorvoering van het plan voortdurend
belemmeren en beletten.
En eerst dan, eindelijk, reiken ook de Franschen naar de ver
rassingdat wil zeggen, een van de zeer weinige Fransche
strategen, wellicht zelfs de eenige uit die dagen, generaal Galliéni,
geeft den aarzelenden Père Victoire de richting aan, nadat J off re
inderdaad reeds op bescheiden schaal de vorming van een Vie
Leger (Manoury) bij A m i e n s, d. w. z. daar, waar het ongetwijfeld
te zwak en te laat zou aankomen, had ingezet.
Maar daar, waar de werkelijke verrassing voor het grijpen ligt,
daar ziet slechts een dilettant haar (Winston Churchill)-Antwer-
pen en de Belgische kust mogen desnoods voor een onbeduidende
nevenonderneming benut worden
En thans schrijft de officieele Engelsche geschiedschrijver (Ed
monds)„Had some of the 14 British Territorial Force Divisions
and 14 mounted Brigades, with the 6th Division still in England,
116
