gekeurd. Tevens zond men aan de commandanten der diverse
vliegscholen vragenlijsten, waarop nauwkeurig alle bijzonderhe
den moesten worden vermeld, welke de instructeurs bij hun leer
lingen opmerkten. Zoo kreeg men bijv. van een aantal leerlingen
het rapport dat zij moeilijk konden leeren landen. Als oorzaak
daarvan werd een oogafwijking vermoed. Analyse van de keurings
boekjes der betrokkenen bracht aan den dag, dat bijna al die
leerlingen een afwijking van den normalen stand der oogen
hadden.
Van een aantal anderen kwam het bericht dat zij niet konden
tegen de gevechtsacrobatiek. Het bleek dat die leerlingen bijna
alle een abnormaal lagen bloeddruk hadden.
Een recent voorbeeld is het volgende in de laatste jaren is
het opgevallen, dat er bij de militaire aviatiek, welke door de
perfectie van het anti-luchtvaartgeschut wordt verdreven naar al
door grootere hoogten, hoe langer zoo meer botsingen voorkomen.
Door stelselmatig onderzoek in den onderdrukcaisson (een instal
latie, waarin de vliegers kunnen worden onderzocht op het be
stand zijn tegen luchtverdunning, dus tegen hoogte) is, o.a. aan
schr. dezes, gebleken dat vrij veel personen tengevolge van het
zuurstofgebrek op grootere hoogten een dusdanige afwijking van
den normalen stand der oogassen krijgen, dat zij de afstanden
verkeerd gaan schatten. Soms is die afwijking zoo groot dat er
dubbelbeelden gaan optreden (dit in analogie met wat dikwijls bij
dronkenschap wordt opgemerkt). Het is begrijpelijk, dat deze per
sonen op grootere hoogten gevaarlijk worden en botsingen zullen
veroorzaken. Derhalve wordt tegenwoordig h.t.l. bij de keuring
op deze afwijking gelet en is het aantal redenen waarom iemand
wordt afgekeurd voor leerling-vlieger, weer met één vermeerderd.
Dit is niet de schuld van de doktoren, doch van de ontwikkeling
der militaire vliegtechniek. (In verband hiermede wordt verwezen
naar het artikel„Gevaren van het vliegen met snelle vliegtuigen",
in het I. M. T. 1931 No. 9).
Bovenstaande voorbeelden werden gegeven om te doen uitko
men hoe men langs deductieven en empirischen weg ontdekte
welke afwijkingen een vlieger niet mag hebben. Zoo kwamen de
keuringseischen vanzelf in de praktijk van het vliegen naar voren.
Zij werden niet geformuleerd door de doktoren en zijn niet ge
baseerd op losse, theoretische gronden. Bij wijze van spreken
hebben de vliegers ze zelf gemaakt.
Toen in Engeland (wij noemen in dit artikel telkens Engeland,
omdat dit land het eenige is geweest, voor zoover aan schr. be
kend, dat hieromtrent uitvoerige gegevens publiceerde) voldoende
feiten waren verzameld door middel van bovengenoemde enquêtes
en door systematisch onderzoek der nog levende vliegers, kon
met groote mate van waarschijnlijkheid worden vastgesteld dat
60 °/o der ongelukken in het eerste oorlogsjaar moest worden
toegeschreven aan lichamelijke tekortkomingen der piloten. Nadat
258
