Voor degenen, die van een bepaald onderwerp meer zouden willen weten, is aan het eind een opgave van bronnen opgenomen. Historisch overzicht der Volksbeweging. Verandering van den Inlander en de daarop van invloed ge weest zijnde factoren. Ongetwijfeld is gedurende de laatste veertig jaren in den In lander een groote verandering gekomen zij onder ons, die hier hun jeugd doorbrachten, dan wel hier reeds eenige tientallen jaren zijn, zullen zich al dan niet met weemoed den tijd herinne ren, dat men buiten de steden een Inlander tegenkomende, dezen eerbiedig langs den kant van den weg zag hurken onder afne men van zijn hoofddekselin deze houding bleef de man dan zitten tot de blanke toean voorbij was. De houding van bedien den naderde het slaafscheeen bediende, die de meening van zijn heer niet deelde werd als een rebel gebrandmerkt. Een Europeesch bestuursambtenaar, die zijn ondergeschikten dan wel de bevolking toesprak, werd uitermate eerbiedig onder het brengen van vele „sembah's" beantwoord. Vergelijkt men deze houding van den Inlander met de tegen woordige, die ons allen bekend is, dan zal men tot de conclusie moeten komen, dat een en ander wel eenigszins veranderd is, zeer zeker uiterlijk. Welke invloeden deden zich nu gelden, die in den Inlander een dergelijke ommekeer teweeg brachten Als eerste oorzaak zou wel genoemd kunnen werden een ge wijzigde houding van het Westen tegenover het Oosten. Volgens de Kat Angelino zou zekere verzachting der zeden reeds merk baar zijn geweest in het begin van de 17de eeuw, in welken tijd Fransche en Engelsche schrijvers als Montesquieu, Defoe, enz. begonnen het Westersch superioriteitsgevoel en de politiek der koloniale handelsmaatschappijen te hekelen. Sterk kwam de wensch tot wijziging der waardeering van den Inlander door den Wester ling tot uiting bij de Fransche revolutie in 1792. De Inlander der Fransche koloniën zou voortaan beschouwd worden als een volwaardig „citoyen frangais", de handel met hem zou in den vervolge zijn als die tusschen broeders. De slavernij werd in 1794 afgeschaft. Met het optreden van Napoleon kwam een ommekeer in de emancipatie-politiekvele oude toestanden keerden terug en het zou tot ongeveer 1830 duren alvorens deze politiek, zij het in veel gematigder vorm, terugkeerde. Buiten Frankrijk bleven de vrijzinnige denkbeelden evenwel doorwerkenonder den invloed dezer denkbeelden zien wij bij de overheerschte volken een vrijheidsbeweging ontstaan, waarbij de meer ontwikkelde rassen voorgingen. Zuid-Amerika en Mexico 543

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1933 | | pagina 41