met den vijand doch met elkaar. Na geruimen tijd gelukte het een
einde aan de schietpartij te maken, doch 2 officieren en 150 man
konden uit de sterkte worden geschrapt. De draagpaarden van de
mitrailleur-afdeelingen waren verdwenen, waardoor veel materieel
verloren geraakte. De door elkaar geraakte verbanden konden
voorloopig niet ontward worden.
Voorbeeld 7.
Op 15 Augustus 1914 kwam een batterij zware Duitsche artil
lerie des avonds om 11 uur in den regen en onder volkomen
duisternis te Milmort (België) aan, alwaar op een vochtige aan
den dorpsrand gelegen weide bivak werd betrokken. Op het
oogenblik dat de commandant, nadat hij de legering van zijn
batterij had nagegaan, zijn tent wilde binnengaan, viel er een schot.
Dit schot werd de aanleiding tot een hevige vuurpaniek. Van alle
zijden ontstond een razende schieterijniemand wist echter waarop
en in welke richting moest worden gevuurd. De batterij-com
mandant ontkwam ternauwernood aan den dood. Ten gevolge van
een voortdurend fluitsignaal werd het schieten eindelijk gestaakt.
Patrouilles werden uitgezonden om de onmiddellijke omgeving af
te zoeken naar franc-tireurszonder resultaat. Na tien minuten
brak echter een tweede en nog heviger schietpartij los, waarop
de commandant kort en goed het ontladen van alle geweren beval.
Van eenige nachtrust was overigens geen sprake meer. Merkwaar
digerwijze viel slechts één paard aan deze paniek ten offer.
Zooals uit de voorbeelden blijkt en zooals bovendien ook te
verwachten valt, is het de nacht, die de grootste gevaren voor
het ontstaan van panieken met zich mede brengt. Wij zullen ook
in het volgende hoofdstukje ontwaren, dat de nacht, en in het
algemeen de duisternis, hèt tijdstip is voor panieken. Hetzij door
onvoldoende scholing in nachtelijke ondernemingen dan wel ten
gevolge van de zenuwachtigheid, veroorzaakt door de beklemming
van de duisternis, waaruit men ten rechte of ten onrechte gevaar
voelt dreigen, het is steeds weder de nacht die dergelijke catas
trofen over den troep brengt.
Doch afgezien van de oorzaken, is het wel opmerkelijk, dat
panieken bij voorkeur voorkomen bij bereden wapens, dan wel
veroorzaakt worden door de bij de infanterie ingedeelde paarden.
De verklaring hiervoor schuilt ongetwijfeld in de groote schrik
achtigheid van het paard, welke evenals bij het menschelijk
individu, zich onmiddellijk mededeelt aan. zijn soortgenooten,
waardoor schrik en ontsteltenis in de (paarden)gelederen wordt
gebracht met als gevolg het niet meer kunnen beheerschen van
den toestand door de ruiters en/of geleiders. Hoe het ook zij,
niemand zal kunnen ontkennen, dat in de moeilijke omstan
digheden, welke de oorlog met zich medebrengt, de bereden
611