Deze ordonnantie deed een ware storm ontstaan onder de In-
landsche politici.
Door den hoofdman der meest bekende groep van Wilde scho
len, het Taman Siswo-instituut, Ki Adjar Dewantoro, werd aan
den Gouverneur-Generaal een telegram gezonden, waarin de mo
gelijkheid van een lijdelijk verzet werd aangekondigd in geval de
ordonnantie mocht worden ingevoerd. Een sindsdien door den
Regeeringsgemachtigde voor Algemeene zaken Kiewiet de Jonge
gehouden bespreking met Ki Adjar Dewantoro bracht geen wij
ziging in het standpunt van laatstgenoemde. De ordonnantie sloot
geen willekeur in haar toepassing uit, zou dikwijls een belem
mering vormen voor het onderwijs, terwijl zij in strijd werd geacht
met het zelfbeschikkingsrecht van den Inlander
De artikelen 153 bis en ter en 161 van het W. v. 5.
Deze artikelen leggen volgens de Inheemsche leiders de volks
beweging ongeoorloofde belemmeringen in den weg. In verband
hiermede worden zij hieronder vermeld.
De haatzaai-artikelen van het W. v. 5. Deze worden gevormd
door de artikelen 154, 155, 156 en 157.
De „exorbitante rechten" van den G. G., opgenomen in de Wet
op de Staatsinrichting van Ned.-Indië (Indische staatsregeling),
art. 35 tot en met 38.
De persbreidel-ordonnantie. Bescherming van de openbare orde
tegen ongewenschte periodiek verschijnende drukwerken (Staats
blad 1931 no 374, laatstelijk gewijzigd bij staatsblad 1932 no 44).
Het Imperialisme.
Het woord „imperialisme" werd het eerst gebruikt in Engeland
omstreeks 1880. Men duidde ermede aan het streven om de
Engelsche dominions, die min of meer los van het moederland
waren komen te staan, weer wat vaster aan Engeland te verbin
den (imperium-rijk).
Later kreeg het woord een eenigszins andere beteekenis en
werd er onder begrepen een streven naar het verwerven van
landen, die van militaire beteekenis waren dan wel waarvan het
bezit economisch voordeelig zou zijn.
Sinds 1880 toch was het systeem van vrijhandel steeds meer
verlaten en vervangen door het protectionisme. Oorzaak hiervan
was een voortdurend zich uitbreidende productie, die naar een
720
De wilde scholen-ordonnantie werd ingetrokken bij ordonnantie dd. 21
Februari 1933, stbl. no. 66; onder wederinstelling van de oude regeling.
Red.
