3. DE VOLKSBEWEGING IN NEDERL.-INDIË, door L. F. WEYERMAN, lste Luitenant der Infanterie. (Slot; zie I. M. T. 1933, nos. 6 en 7). Enkele veelbesproken onderwerpen. Onder de onderwerpen die op vergaderingen van Inlandsche vereenigingen ter sprake worden gebracht, zijn er die herhaaldelijk weer aan de orde gebracht worden, omdat zij het zijn, die al dan niet verdraaid door de leiders voorgesteld, vermogen te voldoen aan een der voornaamste punten der actie: het verwekken van haat tegen alles wat Westersch, inzonderheid Hollandsch is. Staande tegenover een onontwikkeld gehoor, dat meestal de vergaderingen slechts bijwoont om er eenige sensatie op te doen, is een debat in den regel uitgesloten; de Inheemsche leiders hebben hier dus een niet al te lastige taak. Onder deze onderwerpen nu heeft zich in de laatste tijden wel op den voorgrond gedrongen het onderwijs, zulks naar aanleiding van de „Toezicht-ordonnantie particulier onderwijs", meerbekend onder de benaming van de „Wilde scholen-ordonnantie". Het onderwijs aan Inheemschen door tusschenkomst van het Gouvernement is feitelijk eerst goed tot zijn recht gekomen na 1893. Voor dien tijd bestonden er particuliere scholen van zen dingsgenootschappen, die in de eerste plaats daar werden opgericht waar de bevolking Christen was, zooals in de Minahassa en Ambon. Ook het Gouvernement had scholen; in den aanvang waren deze uitsluitend bestemd ter opleiding van de benoodigde Inlandsche ambtenaren, het aantal scholen hield dus rekening met de behoefte aan deze ambtenaren. Wel had de Regeering zich reeds in 1854 den plicht opgelegd om voor de bevolking in haar geheel het onderwijs te verzorgen en waren tot 1893 reeds honderden scholen opgericht, de inrich ting van deze scholen beantwoordden minder aan de eischen aan Inlandsche scholen te stellen. In 1893 werd het onderwijs geheel gereorganiseerd ingesteld werden de Inlandsche scholen lste en 2de klasse. De eerste cate gorie vormt de tegenwoordige Hollandsch-Inlandsche scholen, de tweede de tegenwoordige standaardscholen. 716

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1933 | | pagina 26