Excellentie!
In enkele woorden is door U de historie van den generalen
staf geschetst en hebt U een beeld gegeven van zijn taak en zijn
bestemming. U hebt daarbij doen uitkomen, dat in geen enkel
leger, zoo min hier als elders, zulk een coördineerend en voor
bereidend orgaan kan worden gemist.
U hebt voorts, namens het leger, wel woorden van waardeering
willen spreken voor hetgeen de generale staf in de 60 jaren van
zijn bestaan heeft verricht, teneinde het leger zoo goed mogelijk
aan zijn taak te doen beantwoorden.
Voor die woorden van erkenning zeg ik U ten zeerste dank.
Wij zien daarin een eere-saluut in de eerste plaats aan de wijs
heid van hen, die tot de instelling van den generalen staf bij het
leger in Nederlandsch-lndië besloten, en in de tweede plaats aan
hen die ons zijn voorgegaan, die ons den weg hebben bereid,
die in hun toewijding en in hun plichtsbetrachting en opofferende
volhardende werkzaamheid ons ten voorbeeld strekken: even
zooveel mannen, tegen wie wij met eerbied opzien.
Naar hen gaan, op dit oogenblik, in dankbare erkentelijkheid
onze gedachten uit. De generale staf zal er naar streven, hun
spoor te volgen, opdat hij blijve: zijn chefs tot steun, het leger
ten voordeel en den lande tot heil
Het is den generalen staf een reden tot voldoening, uit Uwen
mond het getuigenis te hebben mogen vernemen, dat de dienst
beantwoordt aan het doel, waartoe hij is ingesteld.
U hebt er bijzonder den nadruk op gelegd, dat zijn instelling
voortsproot uit oorzaken, gelegen binnen de grenzen van dezen
archipel. Dit is inderdaad een punt van groot gewicht. Aanvankelijk
was de blik van den generalen staf dan ook nagenoeg uitsluitend
naar binnen gericht. En dit was goed, immers in overeenstemming
met de omstandigheden.
Doch in den loop der jaren is zijn arbeidsveld van aspect
veranderd en heeft het zich uitgebreid.
Van aspect veranderd. Want nadat, vooral in de van Heutsz-
periode, de pacificatie van de buitengewesten was voltooid, kreeg
Nederlandsch-lndië een ander aanzien. Daaraan heeft de generale
staf zich aangepast. De ontwikkeling van den internationalen toe
stand in het Verre Oosten leidde er toe, dat de generale staf zijn
blik ook buitenwaarts had te richten: uitbreiding van arbeidsveld.
Ingewikkelder verhoudingen, zoo naar binnen als naar buiten,
compliceerden zijn taak aanmerkelijk. De snelle wisseling van
omstandigheden, waarvan wij thans getuige zijn, voerde het tempo
van werken tot het uiterste op. Men zou kunnen spreken van
overstelping.
Doch bij dit alles vergeet de generale staf geen oogenblik,
Excellentie, dat het er op aankomt, de hoofdzaken in het
801
